เปลือกทุเรียนที่ถูกมองว่าไร้ค่า กลายเป็นวัตถุดิบสำคัญในการเลี้ยงโคเนื้อ "วิสาหกิจชุมชนเพียวพลัสฟาร์ม" ฟาร์มโคพันธุ์ดีแห่งปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ ได้พลิกไอเดียสุดล้ำ นำเปลือกทุเรียนมาหมักเป็นอาหารโค ไม่เพียงช่วยลดขยะ แต่ยังช่วยเกษตรกรลดต้นทุนอาหารสัตว์ และเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการให้โคได้อีกด้วย

เปลือกทุเรียน วัตถุดิบคุณภาพจากธรรมชาติ เปลือกทุเรียนอุดมไปด้วย เยื่อใย ไขมัน และโปรตีน สามารถใช้ทดแทนอาหารหยาบและอาหารข้นได้ดี ทางวิสาหกิจฯ จึงนำเปลือกทุเรียนเหลือใช้จากตลาดทุเรียนใน จ.นครสวรรค์ ปริมาณเฉลี่ย 60-80 ตันต่อปี มาหมักด้วยจุลินทรีย์ โดยเฉพาะในช่วงฤดูผลผลิต (ระหว่างเดือน ก.พ. - ส.ค.) ที่มีเปลือกทุเรียนเหลือทิ้งจำนวนมาก

กระบวนการหมักเริ่มจากการ คัดแยกสิ่งปะปน นำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ให้โคกินง่าย จากนั้นนำไปหมักกับจุลินทรีย์ที่พัฒนาด้วย เทคโนโลยีพลาสมาพลังงานต่ำ นาน 7 วัน ก็พร้อมเป็นอาหารโคที่มีคุณค่าทางโภชนาการ

ลดต้นทุน เพิ่มโภชนาการ เทียบชั้นอาหารข้น เปลือกทุเรียนหมักมีต้นทุนการผลิตเพียง 1.7 บาท/กิโลกรัม ถูกกว่าการใช้ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีต้นทุนเฉลี่ย 2 บาท/กิโลกรัม ช่วยลดต้นทุนอาหารสัตว์ได้กว่า 15%

นอกจากนี้ เปลือกทุเรียนหมักยังให้โปรตีนสูงถึง 8.42% มากกว่าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีโปรตีน 8.20% อีกทั้งยังมีไขมัน พลังงาน และเยื่อใยสูง ซึ่งช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของโค ทำให้เป็นทางเลือกอาหารสัตว์ที่ประหยัดและมีคุณค่าทางอาหารครบถ้วน

BCG Model เปลี่ยนขยะเป็นนวัตกรรม ยกระดับการเลี้ยงโคไทย แนวคิดนี้สอดคล้องกับ โมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy) ที่เน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดขยะ และสร้างมูลค่าเพิ่มให้อุตสาหกรรมเกษตร โดยวิสาหกิจชุมชนเพียวพลัสฟาร์มถือเป็นต้นแบบในการใช้เทคโนโลยีหมักจุลินทรีย์จากเศษวัสดุเหลือใช้ในภาคการเกษตร เช่น เปลือกทุเรียน ฟางข้าว และเศษอ้อย

ฟาร์มแห่งนี้เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2561 ปัจจุบันมีพื้นที่ฟาร์ม 5 ไร่ และโคเนื้อ 50 ตัว พร้อมร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ เช่น สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA), มหาวิทยาลัยพะเยา, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, กรมปศุสัตว์ และกรมส่งเสริมการเกษตร เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตอาหารสัตว์ให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น

ฟาร์มต้นแบบ คว้ารางวัลด้านนวัตกรรมและความยั่งยืน จากแนวคิดที่เป็นรูปธรรมและได้ผลจริง ทำให้วิสาหกิจฯ คว้ารางวัล แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรดีเด่น จากสำนักงานเกษตรจังหวัดนครสวรรค์ ปี 2565 รวมถึงรางวัล NSP Innovation Awards 2022 ในหมวดนักธุรกิจนวัตกรรม

ในอนาคต ฟาร์มแห่งนี้ยังมีแผนพัฒนาให้เป็น ฟาร์มต้นแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน ตามแนวทาง โคก หนอง นา โมเดล มุ่งสู่การทำเกษตรแบบพึ่งพาตนเองและสร้างความมั่นคงทางอาหาร

ทั้งนี้ จากผลสำเร็จการขับเคลื่อนภายใต้ BCG Model อย่างเป็นรูปธรรม ทำให้วิสาหกิจฯ ได้รับรางวัล  การประกวดแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรดีเด่น จากสำนักงานเกษตรจังหวัดนครสวรรค์ ในปี พ.ศ. 2565 รางวัลสาขานักธุรกิจนวัตกรรมจากการประกวด NSP Innovation awards 2022 จากอุทยานวิทยานศาสตร์ภาคเหนือ จังหวัดเชียงใหม่ ในปี พ.ศ. 2565

เปลี่ยนขยะให้เป็นทอง – เปลือกทุเรียนก็มีค่า

ไม่เพียงแต่ช่วยลดต้นทุนอาหารสัตว์ แต่ยังเป็นก้าวสำคัญของการพัฒนาเกษตรกรรมไทยสู่ความยั่งยืน เปลือกทุเรียนที่เคยถูกทิ้งเป็นขยะ กลับช่วยสร้างรายได้ ลดมลพิษ และต่อยอดไปสู่การเกษตรยุคใหม่

ท่านที่สนใจแนวทางนี้ ลองศึกษาหรือนำไปปรับใช้กับการเลี้ยงสัตว์ของตัวเอง อาจช่วยลดต้นทุนได้มากกว่าที่คิด!