ผักแว่น มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย เป็นพืชเย็น ช่วยบรรเทาความร้อนในร่างกาย
“ผักแว่น” ยุคสมัยนี้ยังพอมีให้เห็นอยู่บ้าง ตามท้องไร่ท้องนาที่ค่อนข้างบริสุทธิ์ ที่ว่าค่อนข้างบริสุทธิ์ เพราะทุกพื้นที่ ทุกหนแห่งเดี๋ยวนี้มักจะมีอันตราย มีสารพิษแอบแฝงเจือปนอยู่ไม่มากก็น้อย แต่ผักพืชน้ำทั้งหลายอยู่ได้ ไม่ว่าจะเป็น ผักบุ้ง ผักกระเฉด และผักแว่น เพราะฉะนั้นถ้าคิดจะเก็บผักแว่นจากบริเวณที่ไม่สะอาดมาบริโภค ก็จะได้รับเชื้อโรคหรือสารพิษบางอย่างเข้าไปด้วย พึงระวังให้มากๆ

ช่วงฤดูฝน เดือนสิงหาคม กันยายน เขาว่าเป็นช่วงที่ผักแว่นมีรสชาติอร่อยมาก เป็นช่วงระยะการทำนา ริมคันนา กลางนาข้าวที่กำลังจะไถปลูกข้าว และช่วงที่ข้าวอยู่ระยะแตกกอ ผักแว่นจะเจริญงอกงามดี ได้รับความอุดมสมบูรณ์จากธรรมชาติ อากาศที่ดี ผักแว่นกำลังแตกใบ ทอดยอดอวบน่ากิน หลังจากช่วงนี้ไปก็จะเริ่มแก่ เหนียว ไม่อร่อยแล้ว

มักนิยมบริโภคเป็นผักสด ผักเคียงกับอาหาร น้ำพริกปลาร้า น้ำพริกปลาปิ้ง น้ำพริกกะปิ ลาบ ก้อย ยำเตา แจ่วปูนา ยำหน่อไม้ ซุบหน่อไม้ หรือนำมาทำน้ำแกงจืดให้เด็กและคนชรากินได้ การขยายพันธุ์ผักแว่น โดยใช้เถาที่มีรากติดไปปลูก แต่โดยธรรมชาติ ผักแว่นจะขยายพันธุ์ด้วยสปอร์ เหมือนกับพืชตระกูลเฟิร์นทั่วไป อยู่ในวงศ์ MARSILEACEAE ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Marsilea crenata Presl. ส่วนชื่อสามัญ Water Clover เป็นพืชตระกูลเฟิร์น ชอบขึ้นบริเวณที่ดินชื้นและในน้ำ รากเกาะติดกับพื้นดิน มีไหล และเจริญอยู่ในน้ำได้

ลำต้นอ่อนสีเขียว เมื่อต้นแก่จะสีน้ำตาล ต้นเลื้อยไปตามพื้นดิน ลำต้นค่อนข้างกลม มีขนสีน้ำตาลอ่อนปกคลุม ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย 4 ใบ รูปร่างใบย่อยมีลักษณะเป็นสามเหลี่ยมหรือเป็นรูปลิ่ม ออกจากตรงกลางตำแหน่งเดียวกัน ใบย่อยทั้งหมดรวมกันเป็นรูปกลม ใบย่อยกว้าง 0.5-1.0 เซนติเมตร ยาว 0.8-1.5 เซนติเมตร โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ หรือหยักเล็กน้อย แผ่นใบเรียบ ไม่มีขน ก้านใบยาว 4.5-10.5 เซนติเมตร ใบย่อยไม่มีก้านใบ มีสปอร์โรคาร์ป (Sporocarps) เป็นก้อนแข็งสีดำ รูปขอบขนาน หรือรูปคล้ายเมล็ดถั่วเขียว ออกที่โคนก้านใบ ขณะที่อ่อนอยู่สีขาว เมื่อแก่สีน้ำตาลเข้มเกือบดำ

ผักแว่นเป็นพืชผักธรรมชาติ คนนิยมกินมานานแล้ว มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย โดยเฉพาะเป็นพืชเย็น ช่วยบรรเทาความร้อนในร่างกาย ผักแว่น 100 กรัม ให้พลังงานแก่ร่างกาย 15 กิโลแคลอรี ประกอบด้วย เส้นใย (Fiber) 3.3 กรัม แคลเซียม 48 มิลลิกรัม เหล็ก 25.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 12,166 IU. วิตามินบีหนึ่ง 0.10 มิลลิกรัม วิตามินบีสอง 0.27 มิลลิกรัม ไนอะซิน 3.4 มิลลิกรัม วิตามินซี 3 มิลลิกรัม

แม้จะเป็นวัชพืชที่คอยแย่งน้ำแย่งอาหารต้นข้าวในนา แต่เป็นผักที่มีประโยชน์ ถ้าช่วยกันดูแลรักษาธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมให้ดี บริสุทธิ์สะอาด ผักแว่นจะเป็นพืชผักอินทรีย์ที่ทรงคุณค่า มีประโยชน์ต่อมนุษย์มากมาย