ตอบ คุณ Pitchy พิชามญชุ์ ที่ดินที่เคยปลูกยูคาลิปตัสและยางพารามาก่อน แล้วพบว่าปลูกอ้อยไม่ขึ้นนั้น มีโอกาสสูงที่สภาพดินจะมีปัญหา เช่น ดินเสื่อมโทรม (ธาตุอาหารต่ำ, อินทรียวัตถุน้อย) ดินเป็นกรดจัด (pH ต่ำกว่า 5.5) โครงสร้างดินแน่นทึบ รากพืชชอนไชได้ไม่ดี หรืออาจมีสารพิษตกค้าง เช่น สารฟีนอลจากรากยูคาลิปตัส (แต่ผลกระทบตรงนี้มักลดลงได้ภายใน 1–2 ปีหลังถอนต้น) อาจต้องเสริมปุ๋ยฟอสฟอรัส (P) และโพแทสเซียม (K) ในการปลูกช่วงแรก เพราะดินที่เสื่อมจากยูคาลิปตัสและยางพารามักขาดธาตุเหล่านี้ แนะนำใหส่งดินตรวจวิเคราะห์ก่อนทำการปลูก และใช้ผลการตรวจวิเคราะห์มาเป็นแนวทางในการปรับปรุงอีกทีค่ะ แนวทางการฟื้นฟูดิน + วางแผนปลูกพืช 1. การฟื้นฟูดิน (ระยะ 6-12 เดือนแรก) ขั้นตอนหลัก ๆ คือ 1. เก็บตัวอย่างดิน ส่งวิเคราะห์ที่ศูนย์วิจัยพืชไร่/พืชสวน/เกษตรอำเภอ (ค่า pH, อินทรียวัตถุ, ธาตุอาหารหลัก-รอง) และปรับปรุงตามคำแนะนำตามผลการตรวจดิน 2. ปรับปรุงค่าความเป็นกรดด่างของดิน ถ้า pH < 5.5 → ใส่ ปูนขาว หรือ ปูนโดโลไมท์ (อัตราโดยประมาณ 300–500 กก./ไร่ หรือดูตามผลตรวจดิน) ใส่รอบแรกก่อนพรวนดิน แล้วรดน้ำหรือปล่อยฝนตกช่วยละลาย 3. เพิ่มอินทรียวัตถุ โดยใส่ปุ๋ยคอกหมัก (ขี้วัว ขี้ไก่แกลบ ปุ๋ยหมักใบไม้) อัตรา 2–4 ตัน/ไร่ หรือปลูกพืชปุ๋ยสด (เช่น ปอเทือง, ถั่วพร้า, ถั่วพุ่ม) แล้วไถกลบช่วงออกดอก 4. พรวนดินลึก 30-50 ซม. เพื่อแตกโครงสร้างดินที่แน่นทึบจากรากยูคาลิปตัส/ยางพาราเดิม 5. ควบคุมวัชพืช และดูแลให้อินทรียวัตถุสลายตัวอย่างสมบูรณ์ ปลูกกล้วยเพื่อบำรุงดิน (และมีรายได้เสริม) พันธุ์กล้วยที่แนะนำ กล้วยน้ำว้า ทนแล้ง ทนดินเสื่อม รายได้ดี กล้วยหอมทอง ถ้ามีน้ำพอ รายได้สูงกว่า แต่ต้องดูแลมากกว่า วิธีปลูกกล้วยฟื้นดิน 1. ขุดหลุมกว้าง 50×50×50 ซม. 2. รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก 3-5 กก. + ปุ๋ยสูตร 15-15-15 ประมาณ 50 กรัม 3. ปลูกระยะห่าง 3×3 เมตร (ได้ 177 ต้น/ไร่) 4. ปรับดินรอบโคนให้กักเก็บความชื้นดี 5. ใส่ปุ๋ยคอกและปุ๋ยอินทรีย์รอบโคนทุก 3 เดือน 6. เก็บเกี่ยวกล้วยขายประมาณเดือนที่ 9–12 วางแผนปลูกโกโก้หลังจากกล้วย โกโก้ เป็นพืชที่ต้องการร่มเงาอ่อน ๆ ในช่วงต้น (เหมาะมากกับการปลูกร่วมใต้กล้วย) ต้องการดินร่วนชุ่มชื้น มีอินทรียวัตถุสูง pH ที่เหมาะสมอยู่ที่ 5.5–6.5 แนวทาง - เริ่มปลูกกล้าต้นโกโก้ หลังจากกล้วยอายุประมาณ 6 เดือน (ให้กล้วยมีพุ่มใหญ่ก่อน เพื่อช่วยบังแดด) - ปลูกโกโก้ระหว่างแถวกล้วย หรือปลูกแซมเป็นแถวในแปลงกล้วย - เมื่อโกโก้อายุ 2–3 ปี พอกล้าแข็งแรงแล้ว ค่อยทยอยโค่นกล้วยบางส่วนเพื่อเปิดแสงให้โกโก้ - การฟื้นฟูดิน ใช้ชีวภัณฑ์ เช่น พด.1, พด.2 ของกรมพัฒนาที่ดินช่วยได้ ในระยะยาวควรปลูกพืชคลุมดินเสริม เช่น หญ้าแฝก หรือถั่วพร้า เพื่อลดการพังทลายของหน้าดิน
ก่อนหน้านั้นปลูกยูคาลิปตัสและต้นยางพาราไปแล้วทำให้ปลูกอ้อยไม่ขึ้น ควรบำรุงดินยังไงก่อนคะ สามารถปลูกพืชสวนเพื่อบำรุงดินให้มีรายได้ไปด้วยได้ไหม เช่น ต้นกล้วย แล้วหลังจากนั้นจะปลูกต้อนโกโก้เพิ่มด้วยค่ะ อยากสอบถามวิธีการบำรุงดีและระยะเวลาเพื่อวางแผนการปลูกต่อไปค่ะ