โรคใบสีส้มในข้าว เกิดจากเชื้อไวรัส Rice Tungro Bacilliform Virus (RTBV) และ Rice Tungro Spherical Virus (RTSV)

🌾อาการ
- ต้นข้าวเป็นโรคได้ทั้งระยะกล้า แตกกอ ตั้งท้อง หากได้รับเชื้อตอนข้าวอายุอ่อน (ระยะกล้าแตกกอ) ข้าวจะเสียหายมากกว่าได้รับเชื้อตอนข้าว (ระยะตั้งท้อง-ออกรวง) ข้าวเริ่มแสดงอาการตั้งแต่อายุ 15-20 วัน ทั้งนี้ แล้วแต่ข้าวจะได้รับเชื้อระยะใด
- อาการเริ่มต้น ใบข้าวจะเริ่มมีสีเหลืองสลับเขียว ต่อมาจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เริ่มจากปลายใบเข้าหาโคนใบ ถ้าเป็นรุนแรงในระยะกล้า ต้นข้าวอาจถึงตาย ถ้าอาการแสดงหลังปักดำ เริ่มสังเกตได้ที่ใบเช่นกัน ต้นที่เป็นโรคจะเตี้ย แคระแกร็น ช่วงลำต้นสั้นกว่าปกติมาก ใบใหม่ที่โผล่ออกมามีตำแหน่งต่ำกว่าข้อต่อใบ ถ้าเป็นรุนแรงอาจตายทั้งกอ ถ้าไม่ตาย เมื่อถึงระยะออกรวง ให้รวงเล้ก หรือไม่ออกรวงเลย และออกรวงล่าช้ากว่าปกติ
🌾การแพร่ระบาด เพลี้ยจักจั่นสีเขียวเป็นแมลงพาหนะนำโรค

🌾การป้องกันกำจัด
2. กำจัดวัชพืชและพืชอาศัยของเชื้อไวรัสและแมลงพาหะนำโรค
3. ใช้สารป้องกันกำจัดแมลงพาหะ ได้แก่ ใช้สารฆ่าแมลงในระยะที่แมลงเป็นตัวอ่อน เช่น ไดโนทีฟูเรน หรือ บูโพรเฟซิน หรืออีโทเฟนพรอกซ์ ไม่ควรใช้สารฆ่าแมลงผสมกันหลาย ๆ ชนิด หรือใช้สารฆ่าแมลงผสมสารกำจัดโรคพืชหรือสารกำจัดวัชพืช เพราะอาจทำให้ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงลดลง
4. ไม่ใช้สารกลุ่มไพรีทรอยสังเคราะห์ เช่น ไซเพอร์มิทริน ไซฮาโลทริน เดลต้ามิทริน

อ้างอิงข้อมูล สำนักงานเกษตรอำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว https://www.facebook.com/sanakngan.kes.tr.xaphex.wangnayen/

ช่วงนี้อากาศเย็น มีหมอกตอนเช้า แดดจัดตอนกลางวัน และความชื้นสูงตอนกลางคืน เป็นสภาพที่ทำให้โรคเน่าเละระบาดง่ายในผักตระกูลกะหล่ำและผักกาด เช่น กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก บรอกโคลี ผักกาดขาว ผักกาดหัว ฮ่องเต้ หางหงษ์ กวางตุ้ง คะน้า ฯลฯ

อาการของโรค
* เริ่มแรกจะมีจุดฉ่ำน้ำเล็ก ๆ บนใบหรือที่ลำต้น
* แผลจะขยายใหญ่และมีสีน้ำตาล–น้ำตาลเข้ม
* เนื้อเยื่อยุบตัว มีเมือกเยิ้ม และมีกลิ่นเหม็นเฉพาะโรค
* หากลุกลามมาก พืชจะยุบตายทั้งต้น
> โรคนี้รุนแรงมากในฤดูฝน และทำลายพืชได้ทั้งในแปลงและในโรงเก็บ

✅ วิธีป้องกันและแก้ไข
🟢 ก่อนปลูก
1. เลือกพื้นที่ที่ไม่เคยมีโรคระบาดมาก่อน และน้ำไม่ท่วมขัง
2. ไถพรวนลึกมากกว่า 20 ซม. แล้วตากดินอย่างน้อย 2 สัปดาห์
3. อย่าปลูกแน่นเกินไป ลดความชื้นในแปลง
🟢 ระหว่างปลูก
4. เลี่ยงการให้น้ำแบบพ่นฝอย เพราะเชื้อจะแพร่กระจายง่าย
5. ระวังไม่ให้พืชเกิดแผล เพราะเชื้อจะเข้าทำลายได้ทันที
6. ดูแลไม่ให้พืชขาดแคลเซียมและโบรอน ป้องกันปลายใบไหม้–ไส้กลวง
7. หากพบต้นเป็นโรค ให้ขุดออกและเผาทำลายนอกแปลงทันที
8. ทำความสะอาดเครื่องมือทุกครั้งหลังใช้กับต้นป่วย
🟢 หลังเก็บเกี่ยว
9. ไถกลบเศษพืชทันที แล้วตากดินก่อนไถกลบอีกครั้ง เพื่อลดการสะสมเชื้อในดิน
10. แปลงที่มีโรคระบาด ควรปลูกพืชชนิดอื่นสลับปลูก เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ข้าวโพด เพื่อตัดวงจรโรค

สภาพอากาศช่วงนี้ อากาศเย็นในตอนเช้า มีฝนตกบางพื้นที่ ความชื้นสูง และหมอกลงจัด เตือนผู้ปลูกมันฝรั่ง โรคนี้สามารถเกิดได้ทุกระยะการเจริญเติบโต ต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด

✅ อาการของโรค
เริ่มต้นที่ใบล่าง จุดแผลฉ่ำน้ำสีเขียวหม่นคล้ายถูกน้ำร้อนลวก
ลุกลาม แผลขยายใหญ่ กลางแผลแห้งสีน้ำตาล ขอบแผลฉ่ำน้ำสีดำ
อาการใต้ใบ พบละอองน้ำเล็ก ๆ สีขาวใส (สปอร์เชื้อรา)
ผลสุดท้าย ใบไหม้แห้งสีน้ำตาลทั้งต้น 
ลำต้น/กิ่ง แผลสีน้ำตาลหรือดำ ทำให้หักพับและแห้งตาย
หัวมันฝรั่ง เน่าเสียเมื่อถูกเชื้อเข้าทำลาย

🛡️ แนวทางป้องกัน
1. หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่เคยมีการระบาด
2. ไถพลิกดินตากแดด 1–2 สัปดาห์
3. ใช้พันธุ์ปลอดเชื้อ
4. ปรับระยะปลูกให้โปร่ง
5. ไม่ให้น้ำมากเกินไป และหลีกเลี่ยงการให้น้ำตอนเย็น
6. ตรวจแปลงสม่ำเสมอ

⚔️ วิธีแก้ไขเมื่อพบโรค
- ถอนต้นที่เป็นโรครุนแรงและทำลายนอกแปลง
- พ่นสารป้องกันกำจัดเชื้อราให้ทั่วทั้งบนใบและใต้ใบ ทุก 5 วัน 

ตัวอย่างสารและอัตราการใช้
ไดเมโทมอร์ฟ 50% WP (30–40 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)
ไซมอกซานิล + ฟามอกซาโดน 30%+22.5% WG (40 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)
ไซมอกซานิล + แมนโคแซบ 8%+64% WP (50–60 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)
เมทาแลกซิล-เอ็ม + แมนโคเซบ 4%+64% WG (40–50 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)
โพรพิเนบ + ไอโพรวาลิคาร์บ 61.3%+5.5% WP (40–50 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)
โพรพิเนบ + ฟลูโอพิโคไลด์ 66.7%+6% WP (20–30 กรัม/น้ำ 20 ลิตร)

สิ่งสำคัญ ควรสลับชนิดสาร อย่าใช้ซ้ำชนิดเดียวกัน เพื่อป้องกันเชื้อราดื้อยา

📝 หลังเก็บเกี่ยว เก็บซากพืชและหัวมันฝรั่งตกค้างไปทำลายนอกแปลง เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งสะสมเชื้อ

อุตสาหกรรมกุ้งทะเลไทยเร่งปรับตัวรับความต้องการตลาดโลกที่ให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม โดยกรมประมงร่วมกับ FAO ผลักดันโครงการเพาะเลี้ยงกุ้งคาร์บอนต่ำ และเริ่มต้นนำร่องเกษตรกรต้นแบบ 27 รายในจังหวัดฉะเชิงเทราและจันทบุรีเข้าสู่การรับรอง “คาร์บอนฟุตพรินต์แบบกลุ่ม”

ด้านบริษัทซีพีเอฟ ผู้ผลิตรายใหญ่ ระบุว่าได้พัฒนาระบบเลี้ยงกุ้งยั่งยืนตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ ทั้งการใช้วัตถุดิบโปร่งใส พลังงานทดแทน การติดตั้งโซลาร์ในฟาร์ม รวมถึงระบบนำน้ำกลับใช้ใหม่ตามหลัก 3R เพื่อช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ปัจจุบันสินค้ากุ้งกว่า 40 รายการได้รับฉลากคาร์บอนฟุตพรินต์แล้ว

การขับเคลื่อนดังกล่าวนับเป็นก้าวสำคัญในการเสริมความสามารถแข่งขันของกุ้งไทย และสร้างภาพลักษณ์ประเทศในฐานะผู้นำการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมบนเวทีโลก

เชื้อสาเหตุโรค
สาเหตุของโรคนี้ คือ Erysiphe cichoracearum ผง (Oidium melonis) สีขาวที่เห็นคล้ายเป็นผงแป้งนั้น จะปลิวไปกับลมได้โดยง่าย แล้วจะงอกเข้าทำลายเกิดโรคนี้ต่อไปได้อีก ซึ่งผงสีขาวคือสปอร์ conidia ชนิดหนึ่งที่แพร่ระบาดไปได้ง่ายมาก โดยมีลักษณะอาการจะเป็นจุดเล็ก ๆ สีเหลืองบนใบ และขยายการทำลายไปทั่วหรือแม้แต่ตามผิวของลำต้น โดยบนผิวของพืชส่วนนั้นจะเกิดเป็นสีขาวคล้ายกับการโรยแป้งฝุ่น ในที่เป็นโรคมักจะเหี่ยวและแห้งไป อาจจะติดลำต้น

การแพร่ระบาดของโรค

• มักจะเข้ามาทำลายพืชที่มีอายุค่อนข้างมากหรือใกล้เก็บเกี่ยว เนื่องจากราที่ก่อให้เกิดโรคราแป้งจะมีพืชที่อาศัยอยู่จำนวนมาก และมีการปลูกอยู่ตลอดฤดูกาล หรือมีการปลูกตลอดเกือบทั้งปี ไม่ได้คำนึงถึงฤดูกาลแต่อย่างใด
• แหล่งกำเนิดของราที่เป็นสาเหตุของโรคราแป้งนั้น จะสามารถแพร่ระบาดได้ตลอดเวลา สปอร์แพร่กระจายโดยตัวกลางที่หลากหลาย เช่น ลม อากาศ ติดไปกับแมลง ในฤดูหนาวช่วงเวลาในกลางคืน จะมีอากาศที่หนาวเย็นและมีความชื้นสูง ในตอนเช้าก็จะมีหมอก เวลากลางวัน จะมีอากาศที่อบอุ่นไปจนถึงร้อน เป็นสภาพที่เหมาะสมที่รา ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคราแป้งจะเข้าไปทำลายพืชผลผลิตได้รุนแรงในสภาพอากาศที่แห้ง
• อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการงอกของสปอร์ของเชื้อราที่ก่อให้เกิดโรคราแป้งนั้น อยู่ที่ 15-25 องศาเซลเซียสและระยะฟักตัวของเชื้อราอยู่ที่ 10-12 วัน เชื้อราที่ก่อให้เกิดโรคราแป้ง คือ Oidium sp. มักระบาดเป็นอย่างมากและรุนแรงในช่วงเดือนพฤศจิกายนไปจนถึงเดือนกุมภาพันธ์

การป้องกันกำจัด
1.ใช้พันธุ์ไม้ที่มีความแข็งแรง สามารถต้านทานโรคได้
2.หมั่นสำรวจแปลง หากพบโรคราแป้งเข้าทำลายให้เด็ดหรือตัดส่วนที่เป็นโรคไปเผาทำลาย
3.เมื่อเริ่มพบการระบาดให้ทำการฉีดพ่นด้วยกำมะถันชนิดผง หรือสารเคมีกำมะถันเป็นส่วนผสม เช่น ไมโครไธออล สเปเชียล (กำมะถัน เนื้อทอง) ถ้ามีการระบาดอย่างรุนแรงให้ฉีดพ่นด้วยสารเคมีป้องกันสารเคมีกำจัดโรคพืช เช่น เบนโนมิล ไตรโฟลีน โพรฟิเนบ ไพราโซฟอส และคาร์เบนดาร์ซิม เป็นต้น ควรใช้ในปริมาณหรืออัตราส่วนการใช้ตามฉลากเท่านั้น

คำแนะนำ : อัตราส่วนตามฉลากข้างขวด การฉีดพ่นในเวลาที่ไม่มีแสงแดดหรืออากาศไม่ร้อนจัด ถ้าใช้ความเข้มข้นสูง จะทำให้เกิดอาการใบไหม้ และเนื่องจากเส้นใบของเชื้อราเจริญอยู่ด้านใต้ใบ ดังนั้น ในการฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดโรคพืชให้ได้ผลดีต้องพยายามพ่นให้ถูก ส่วนบริเวณใต้ใบให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยเฉพาะสารเคมีประเภทสัมผัส สำหรับกำมะถันชนิดผง ถ้าพ่นแต่ด้านบนใบแทบจะไม่ได้ประโยชน์แต่อย่างใด

4.เมื่อมีโรคเกิดขึ้นควรพ่นป้องกันกำจัดด้วยสารเคมี เช่น เบโนมีล 10 กรัมต่อน้ำปริมาณ 20 ลิตร หรือไดโนแคะ 30 กรัมต่อน้ำปริมาณ 20 ลิตร

5.ถ้าเกิดโรคราแป้งที่ส่วนของผล ดังนั้น จะต้องพ่นด้วยสารป้องกันกำจัดโรคให้เร็วที่สุด โดยเฉพาะเมื่อก่อนดอกจะเริ่มบานให้พ่นทั่วช่อดอกและผลอ่อน หรือแม้แต่ผลขนาดใหญ่ที่ใกล้แก่ที่กำลังมีลักษณะอาการของโรคนี้อยู่

6.การตัดแต่งกิ่ง ใบ ให้ทรงต้นโปร่ง เก็บรวบรวมเศษซากพืชที่เป็นโรคเผาทำลาย เพื่อลดการแพร่กระจายของโรค ล้างทำความสะอาดอุปกรณ์ทุกครั้งที่ตัดแต่ง หรือใช้สารป้องกันกำจัดโรคพืชเบนโนมิลผสมน้ำพ่นในระยะที่มีการระบาดอย่างสม่ำเสมอ

7.ใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา โดยใช้คลุกเมล็ดพันธุ์ ใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาฉีดพ่น อัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 200 ลิตร หรือเชื้อแบคทีเรีย บีเอส (บาซิลลัส ซับทิลิส) ฉีดพ่นเมื่อเริ่มงอกทุก 5 วัน จำนวน 3 ครั้ง

จัดทำโดย : สำนักงานเกษตรอำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว

เตือนเกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองในระยะฝักเต็ม-ฝักแก่ ให้ระวังการเข้าทำลายของหนอนเจาะฝักและมวนถั่วเหลือง หากเริ่มพบแมลงศัตรูพืช ให้รีบทำการป้องกันกำจัดตามคำแนะนำเพื่อไม่ให้ระบาดและส่งผลกระทบต่อผลผลิตถั่วเหลือง

แจ้งเตือนเกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศให้หมั่นสำรวจแปลงอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากช่วงนี้พบการระบาดของหนอนแมลงวันชอนใบ และโรคเหี่ยวเขียวจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งเป็นศัตรูพืชสำคัญที่สร้างความเสียหายต่อผลผลิต หากปล่อยให้ระบาดรุนแรงอาจทำให้ต้นมะเขือเทศเหี่ยวตายทั้งแปลงได้

🐛1. หนอนแมลงวันชอนใบ (Leafminer fly)
ลักษณะอาการ หนอนของแมลงชนิดนี้จะชอนไชอยู่ในเนื้อเยื่อใบ เกิดเป็นรอยเส้นสีขาวคดเคี้ยว เมื่อระบาดมากใบจะเสียหาย เหลืองและร่วงหล่น ทำให้ต้นอ่อนแอและให้ผลผลิตลดลง
แนวทางการป้องกันและกำจัด
1. สำรวจแปลงอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะใบอ่อน หากพบรอยเส้นขาวหรือหนอนโปร่งแสงภายในใบ ให้รีบเก็บทำลาย
2. เผาทำลายเศษใบที่ถูกทำลาย** เนื่องจากดักแด้ของหนอนมักอยู่ตามเศษใบ หากเผาจะช่วยตัดวงจรแมลงและลดการระบาดรุ่นต่อไป
3. พ่นสารกำจัดแมลงอย่างถูกวิธีและหมุนเวียนสารออกฤทธิ์ เพื่อป้องกันการดื้อยา โดยสามารถใช้สารดังนี้
* อีมาเมกตินเบนโซเอต 1.92% EC อัตรา 10 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร
* อิมิดาโคลพริด 70% WG อัตรา 10 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร
* โทลเฟนไพแรด 16% EC อัตรา 20 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร
* เบตา-ไซฟลูทริน 2.5% EC อัตรา 30 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร
พ่นเมื่อพบการระบาด โดยพ่น 2 ครั้งติดต่อกัน ห่างกันทุก 5 วัน
4. หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีซ้ำกลุ่มเดิมบ่อย ๆ เพื่อป้องกันแมลงสร้างความต้านทาน
5. ส่งเสริมให้ใช้ชีวภัณฑ์หรือศัตรูธรรมชาติ เช่น ตัวห้ำและตัวเบียน เพื่อช่วยควบคุมแมลงในระยะยาว

🌱 2. โรคเหี่ยวเขียว (Bacterial Wilt) จากเชื้อ Ralstonia solanacearum
ลักษณะอาการ ต้นมะเขือเทศที่ติดเชื้อจะเริ่มเหี่ยวจากใบล่างก่อน ใบเหลือง ขอบใบม้วนลง เมื่อตัดลำต้นแช่น้ำจะเห็นเมือกสีขาวขุ่นไหลออกมา อาการจะลามขึ้นสู่ยอดจนเหี่ยวทั้งต้นและตายในที่สุด
แนวทางการป้องกันและกำจัด
1. เลือกพื้นที่ปลูกที่ไม่เคยมีประวัติโรคระบาด และมีระบบระบายน้ำดี ไม่ชื้นแฉะ
2. เตรียมดินก่อนปลูกให้สะอาด
* ไถพรวนลึกกว่า 20 เซนติเมตร แล้วตากดินไว้ 2 สัปดาห์ เพื่อฆ่าเชื้อโรคตามธรรมชาติ
* หากพื้นที่เคยมีการระบาด ให้ หว่านยูเรียผสมปูนขาว (อัตรา 80:800 กก./ไร่) แล้วไถกลบ รดน้ำให้ชื้น ทิ้งไว้ 3-4 สัปดาห์ก่อนปลูก
3. หมั่นตรวจแปลงเป็นประจำ หากพบต้นที่แสดงอาการเหี่ยวให้ขุดถอนทั้งต้นไปเผาทำลายนอกแปลงทันที
4. โรยปูนขาวบริเวณหลุมที่ขุดต้นออก เพื่อฆ่าเชื้อที่อาจเหลืออยู่ในดิน
5. ฆ่าเชื้อเครื่องมือเกษตรก่อนใช้งานทุกครั้งด้วยแอลกอฮอล์ 70% หรือคลอรอกซ์ 10%
6. ควบคุมความชื้นในดิน โดยปรับระบบให้น้ำไม่ให้แฉะเกินไป เพราะความชื้นสูงจะส่งเสริมการเจริญของเชื้อ
7. ไม่ปลูกพืชอาศัยของเชื้อในพื้นที่ที่เคยระบาด เช่น มะเขือ พริก ขิง ถั่วลิสง
8. หลังเก็บเกี่ยวให้เผาทำลายซากพืช และหมุนเวียนปลูกพืชที่ไม่เป็นพืชอาศัย เช่น ข้าวโพด ฝ้าย หรือถั่วเหลือง อย่างน้อย 1 ปี

✅ ข้อควรปฏิบัติ
* ตรวจแปลงบ่อย สังเกตอาการตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
* เผาทำลายเศษพืชหรือต้นที่ติดโรคทันที
* ใช้สารเคมีอย่างถูกวิธีและสลับกลุ่มสาร
* ควบคุมความชื้นและสุขอนามัยในแปลงปลูก
* หมุนเวียนพืชเพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อ

ช่วงนี้สภาพอากาศในหลายพื้นที่ของประเทศมีอากาศเย็นในตอนเช้าและมีฝนตกบางแห่ง ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการแพร่ระบาดของ มวนถั่วเหลือง (Riptortus linearis)
กรมวิชาการเกษตรเตือนเกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองให้เฝ้าระวัง โดยเฉพาะแปลงที่อยู่ในระยะ ฝักเต็มถึงฝักแก่ ซึ่งเป็นช่วงที่มวนเข้าทำลายมากที่สุด
🐞 ลักษณะการทำลาย
1. ทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยของมวนถั่วเหลืองจะ ดูดน้ำเลี้ยงจากใบ ลำต้น ดอก และฝัก
2. ฝักอ่อนที่ถูกทำลายจะ ลีบ แห้ง หรือร่วงหล่นก่อนแก่
3. ผลที่เหลืออยู่มักมีเมล็ดลีบ น้ำหนักลดลง ส่งผลให้ ผลผลิตโดยรวมลดลงอย่างมาก
4. มวนชนิดนี้มักออกหากินในช่วงเช้าและเย็น และมักอาศัยอยู่ใต้ใบหรือตามพุ่มต้น ทำให้ตรวจพบได้ยากหากไม่สำรวจอย่างใกล้ชิด
แนวทางการป้องกันและกำจัด
🔹 1. การป้องกันเบื้องต้น
หมั่น สำรวจแปลงถั่วเหลืองเป็นประจำ โดยเฉพาะในระยะที่ต้นเริ่มติดฝัก
กำจัดวัชพืชรอบแปลง ที่อาจเป็นแหล่งอาศัยของมวน เช่น ถั่วป่า หรือหญ้ารก
เมื่อเก็บเกี่ยวแล้ว ควร ไถกลบซากพืชทันที เพื่อทำลายแหล่งเพาะพันธุ์
🔹 2. การพ่นสารกำจัดแมลง (เมื่อพบการระบาด)
ให้พ่นสารป้องกันกำจัดศัตรูพืชอย่างใดอย่างหนึ่งตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร โดย เลือกใช้สลับกลุ่มสารออกฤทธิ์ เพื่อลดการดื้อยา เช่น

🌱 การดูแลหลังการพ่นยา
หลังพ่นควรสำรวจซ้ำอีกครั้งใน 3–5 วัน เพื่อประเมินประสิทธิภาพ
หากยังพบตัวเต็มวัย ให้เปลี่ยนกลุ่มสารออกฤทธิ์
ไม่ควรพ่นสารเกินความจำเป็น เพื่อป้องกันผลกระทบต่อศัตรูธรรมชาติ เช่น ตัวห้ำตัวเบียน

✅ สรุปข้อควรปฏิบัติสำหรับเกษตรกร
ตรวจแปลงถั่วเหลืองทุกสัปดาห์ในช่วงติดฝัก
ทำลายวัชพืชและซากพืชหลังเก็บเกี่ยวทันที
พ่นสารเคมีเมื่อพบการระบาด และสลับกลุ่มสารทุกครั้ง
ใช้อุปกรณ์ป้องกันและปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างปลอดภัย

สภาพอากาศในช่วงนี้อากาศร้อน มีฝนตก และฝนตกหนักบางพื้นที่ เตือนผู้ปลูกปาล์มน้ำมัน ในระยะ ต้นปาล์มน้ำมันที่มีอายุมากกว่า 20 ปีขึ้นไป หรือปาล์มที่ปลูกซ้ำแปลงเดิม รับมือโรคลำต้นเน่า (เชื้อรา Ganoderma boninense)

ระยะแรกไม่พบลักษณะอาการผิดปกติของต้นปาล์มน้ำมัน ต่อมาจะพบอาการใบมีสีซีดกว่าปกติและแห้ง ทางใบล่างหักพับทิ้งตัวห้อยลงรอบ ๆ ลำต้น ทางยอดที่ยังไม่คลี่มีจำนวนมากกว่าปกติ บริเวณโคนต้นจะหักพับทำให้ต้นล้ม บางต้นยืนต้นตาย ภายในลำต้นพบเส้นใยของเชื้อราสาเหตุโรค ลำต้นกลวงเนื้อเยื่อภายในผุเปื่อย เปลือกรากเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล เนื้อเยื่อภายในรากเปลี่ยนเป็นสีดำ ที่โคนต้นหรือรากบริเวณผิวดินจะพบดอกเห็ดซึ่งเกิดจากเชื้อสาเหตุโรค

แนวทางป้องกันกำจัด
1. ตรวจสอบต้นที่คาดว่าจะเป็นโรคโดยใช้ไม้เคาะลำต้นเพื่อฟังเสียงบริเวณโคนต้นที่ถูกทำลาย ซึ่งจะมีเสียงโปร่งไม่แน่นทึบเหมือนต้นปกติ
2. ตรวจหาดอกเห็ดบริเวณโคนต้นและราก เก็บดอกเห็ดซึ่งเป็นส่วนของเชื้อราสาเหตุโรคที่พบ นำไปทำลายนอกแปลงปลูก
3. ขุดหลุมรอบ ๆ ต้นปาล์มน้ำมันที่เป็นโรค เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคไปยังต้นปกติ
4. ต้นที่มีอาการรุนแรง หรือตายให้ขุดล้อมต้นออกไปทำลายนอกแปลงปลูก
5. สังเกตต้นที่อยู่บริเวณใกล้เคียงต้นที่เป็นโรค หากพบเริ่มมีอาการของโรคให้รีบป้องกันกำจัด
6. แปลงที่มีการระบาดของโรค หากปลูกใหม่ควรใช้พันธุ์ต้านทานโรค

ช่วงอากาศร้อนสลับฝนตก เสี่ยงระบาดมาก 🌿 ระยะวิกฤต ต้นเงาะแตกใบอ่อน มีใบอ่อนและใบแก่ผสมกัน
หนอนคืบกัดกินทั้งใบเพสลาดและใบแก่ → ทำให้พืชปรุงอาหารไม่เพียงพอ ส่งผลต่อการเจริญเติบโต

✅ แนวทางป้องกันกำจัด

1. เขย่ากิ่ง – จับหนอนทำลาย

   ถ้าโคนต้นโล่ง ไม่มีหญ้ารก → เขย่ากิ่งให้หนอนตก แล้วจับทำลาย

2. ใช้สารเคมีอย่างปลอดภัย (เมื่อจำเป็น)

   หากพบหนอนระบาด ช่วงแตกใบอ่อน

   → พ่น สารคาร์บาริล 85% WP

   🔸 อัตรา: 60 กรัม / น้ำ 20 ลิตร

📌 คำแนะนำ ตรวจแปลงบ่อย ๆ โดยเฉพาะหลังฝนตก และหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีโดยไม่จำเป็น

พืชเสี่ยง พริกทุกระยะการเจริญเติบโต โดยเฉพาะระยะผลเริ่มสุก/ก่อนเปลี่ยนสี
สาเหตุโรค เชื้อรา Colletotrichum gloeosporioides และ Colletotrichum capsici
สภาพอากาศเอื้อต่อการระบาด อากาศร้อน ความชื้นสูง มีฝน/ฝนตกหนักเป็นช่วง ๆ
ระดับความเสี่ยงสูง ในแปลงที่ชื้น อากาศถ่ายเทไม่สะดวก หรือมีประวัติโรคเดิม

อาการเฝ้าระวัง
* จุด/แผลช้ำยุบเล็กน้อยบนผล → ขยายเป็นวงรี/วงกลม
* มีตุ่มสีดำเล็ก ๆ เรียงเป็นวงซ้อนกัน
* อากาศชื้นเห็นเมือกเยิ้มสีส้มอ่อน (กลุ่มสปอร์)
* อาการรุนแรงผลเน่า โค้งงอ บิดเบี้ยวคล้าย “กุ้งแห้ง” และร่วงก่อนเก็บเกี่ยว

แนวทางรับมือ
1. คัดทิ้งและทำลาย ผล/ส่วนที่เป็นโรค ออกนอกแปลง ลดแหล่งเชื้อ
2. ลดความชื้นในแปลง ตัดแต่งกิ่งใบแน่น จัดการวัชพืช เปิดทางลม ระบายน้ำหลังฝน
3. พ่นสารป้องกันกำจัดโรคพืชแบบสลับกลุ่มฤทธิ์ (ตามฉลาก และอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล)
* อะซอกซีสโตรบิน 25% SC 10 มล./น้ำ 20 ลิตร
* แมนโคเซบ 80% WP 40–50 กรัม/น้ำ 20 ลิตร
* โพรคลอราซ 50% WP 20–30 กรัม/น้ำ 20 ลิตร
* ความถี่ ทุก 5–7 วัน ในช่วงสภาพอากาศเสี่ยงหรือพบอาการ
หมายเหตุ หมุนเวียนสารต่าง “กลุ่มฤทธิ์” เพื่อลดดื้อยา และปฏิบัติตามฉลากเรื่องระยะเว้นก่อนเก็บเกี่ยว

การป้องกันเชิงระบบ (ระยะสั้น–กลาง)
- เมล็ด/ต้นกล้า เลือกจากแหล่งปลอดโรค หรือแช่น้ำอุ่น ~50°C 20–25 นาที ก่อนเพาะ
- ระยะปลูก จัดให้โปร่ง ไม่ชิดเกินไป ลดการค้างน้ำและไอน้ำในทรงพุ่ม
- สุขอนามัยแปลง เก็บซากพืชป่วยออกจากแปลง สะอาดถัง/ตะกร้าเก็บเกี่ยว
- หมุนเวียนพืช พื้นที่ระบาดหนัก ควรปลูกพืชชนิดอื่นตัดวงจรโรค

เช็กลิสต์ตรวจแปลง (ใช้หลังฝนทุกครั้ง)
[ ] ใบ/ผลมีจุดช้ำยุบหรือไม่
[ ] พบเมือกสีส้มอ่อนหรือไม่
[ ] พุ่มแน่น อับลมหรือไม่
[ ] พื้นแปลงชื้นแฉะ/มีน้ำขังหรือไม่
[ ] อุปกรณ์เก็บเกี่ยวสะอาดหรือไม่

> เคล็ดลับจัดการช่วงฝน พ่นสารช่วงใบ/ผลแห้ง ลดชั่วโมงใบเปียก, ติดตามพยากรณ์ฝน, จัดร่องระบายน้ำให้ไหลออกเร็ว

ช่วงนี้มีฝนตกกระจายและบางพื้นที่ตกหนัก ส่งผลให้ไรกระเทียมระบาดได้ง่าย ขอให้เกษตรกรผู้ปลูกกระเทียมระมัดระวัง เนื่องจากสามารถทำลายได้ทั้ง ระยะต้นกล้า-ปลูกลงดิน และระยะหลังเก็บเกี่ยว

อาการที่พบ
* ใบมีด่างสีขาว/เหลืองเป็นหย่อม โดยเฉพาะขอบใบ
* ใบพับเข้าหากัน ปลายใบม้วนงอพันกัน
* ใบอ่อนด่างขาว บิดเป็นคลื่น ไม่ยืดตรง
* ระยะลงหัว → หัวเล็ก ไม่สมบูรณ์
* หลังเก็บเกี่ยว → ไรย้ายมาทำลายหัวกระเทียม ทำให้กลีบแห้ง เหี่ยว เปลี่ยนเป็นเหลือง–น้ำตาล และฝ่อเสียหาย

แนวทางป้องกัน
1. คัดเลือกพันธุ์
* ใช้หัวพันธุ์สมบูรณ์ จากแหล่งที่ไม่เคยมีการระบาด
* แยกเก็บหัวพันธุ์ออกจากหัวที่บริโภค
2. จัดการแปลง
* กำจัดวัชพืชในแปลงและคันนา ก่อนปลูก
3. สำรวจแปลงอย่างสม่ำเสมอ
* เริ่มตรวจเมื่อกระเทียมอายุ 3 สัปดาห์
* หากพบใบเหลือง–ม้วนงอเกิน 25% → พ่นสารฆ่าไร พร้อมสารจับใบ
* ตรวจทุก 14 วัน และพ่นซ้ำหากยังพบการระบาด
สารที่แนะนำ
* อะมิทราซ 20% EC อัตรา 40 มล./น้ำ 20 ลิตร
* กำมะถันผง 80% WP อัตรา 55–70 กรัม/น้ำ 20 ลิตร
* ไตรอะโซฟอส 40% EC อัตรา 30 มล./น้ำ 20 ลิตร
4. ป้องกันช่วงเก็บรักษา
* แขวนหัวกระเทียมให้แห้ง แล้วรมด้วยอลูมิเนียมฟอสไฟด์ (ฟอสฟีน)
* อัตรา 1 เม็ด/1 ลบ.ม. คลุมด้วยพลาสติก รมทิ้งไว้ 5 วัน
* ถ้าเป็นหัวพันธุ์ → ควรรมซ้ำอีก 1 ครั้ง ก่อนนำไปปลูก

ข้อควรระวัง
* อะลูมิเนียมฟอสไฟด์/ฟอสฟีน เป็นสารพิษอันตราย
* หลีกเลี่ยงการสูดดม ขณะเปิดผ้าพลาสติกต้องทำในที่โล่ง อากาศถ่ายเท

📢 ขอให้เกษตรกรผู้ปลูกกระเทียมในทุกพื้นที่เฝ้าระวังและดำเนินการตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสียหายต่อผลผลิต

กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ (USDA) ได้ยืนยันการพบเชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N1 ในฝูงโคนมที่รัฐเนบราสกาเป็นครั้งแรก (กันยายน 2568) โดยพบเชื้อจากตัวอย่างนมดิบ ก่อนการเคลื่อนย้ายโคนม ฟาร์มที่พบเชื้อถูกกักกันทันที และมีการสอบสวน–เก็บข้อมูลเพิ่มเติม แม้การระบาดในโคนมไทยยังไม่พบรายงาน แต่เพื่อความปลอดภัยและลดความเสี่ยง เกษตรกรควรเพิ่มความเข้มงวดในการเฝ้าระวังและป้องกัน
✅ แนวทางป้องกันและเฝ้าระวังในฟาร์มโคนม
1. เพิ่มมาตรการชีวอนามัย (Biosecurity)
* จำกัดการเข้าออกของบุคคลและยานพาหนะในฟาร์ม
* ล้างมือและฆ่าเชื้อรองเท้า/อุปกรณ์ก่อนเข้าพื้นที่เลี้ยง
2. เฝ้าสังเกตอาการโคนม
* หากพบอาการผิดปกติ เช่น นมมีลักษณะข้น สีเปลี่ยน หรือโคนมกินอาหารลดลง ให้รีบแจ้งเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์
3. การจัดการน้ำนม
* ห้ามบริโภคนมดิบ (Raw milk) ที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ
* ควรส่งนมเข้ากระบวนการ **พาสเจอไรซ์** เพื่อความปลอดภัย
4. ติดตามข่าวสารการระบาด
* อัปเดตข้อมูลจากกรมปศุสัตว์และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
* ปฏิบัติตามคำแนะนำด้านการเคลื่อนย้ายสัตว์อย่างเคร่งครัด

⚠️ H5N1 พบในโคนมต่างประเทศแล้ว แม้ไทยยังไม่พบ แต่เกษตรกรโคนมควรเฝ้าระวังเข้มงวด โดยเฉพาะเรื่องการจัดการน้ำนมและมาตรการชีวอนามัย เพื่อรักษาความปลอดภัยของฟาร์มและผู้บริโภค

ช่วงสภาพอากาศฝนตกชุกและฟ้าคะนองในหลายพื้นที่ เป็นช่วงเสี่ยงที่มะเขือเทศอาจเผชิญโรค เหี่ยวเขียวหรือเหง้าเน่า ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Ralstonia solanacearum โรคนี้สามารถเกิดได้ทุกระยะการเจริญเติบโตและสร้างความเสียหายรุนแรงจนต้นมะเขือเทศตายในที่สุด

สาเหตุเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Ralstonia solanacearum
🌦 สภาพอากาศเสี่ยง
* อากาศร้อนชื้น และฝนตกหนักบางพื้นที่
* ทุกช่วงการเจริญเติบโตของขิงมีความเสี่ยง

🛑 อาการของโรค
* ใบม้วนห่อ สีซีด เหลือง และแห้ง
* โคนต้นฉ่ำน้ำ ลำต้นเน่า หลุด/หักจากเหง้าได้ง่าย
* ไม่มี “กลิ่นเหม็น” (ต่างจากเชื้อรา)
* ท่อลำเลียงสีน้ำตาลเข้ม
* เมื่อตัดลำต้นแช่น้ำ 5–10 นาที มีของเหลวสีขาวคล้ายน้ำนมไหลออก

✅ แนวทางป้องกัน
1. เลือกพื้นที่ปลูกที่ไม่เคยระบาด และระบายน้ำได้ดี
2. ไถพรวนลึก >20 ซม. ตากดิน 2 สัปดาห์
3. แปลงเคยระบาด → ผสม **ยูเรีย : ปูนขาว** อัตรา 80:800 กก./ไร่ ไถกลบ + รดน้ำ ทิ้งไว้ 3–4 สัปดาห์ ก่อนปลูกใหม่
4. ใช้หัวพันธุ์ปลอดโรค
5. ตรวจแปลงสม่ำเสมอ
* พบต้นเป็นโรค → ขุดทำลายนอกแปลง + โรยปูนขาว
6. หลังเก็บเกี่ยว → เผาทำลายซากพืชที่เป็นโรค
7. หลีกเลี่ยงปลูกพืชอาศัย (ขิง มะเขือ พริก มันฝรั่ง ถั่วลิสง)
* แนะนำสลับปลูกกับพืชไม่ใช่พืชอาศัย (ข้าว ข้าวโพด มันสำปะหลัง)