ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. เปิดตัวนวัตกรรมต้นแบบ “N-sense” อุปกรณ์วิเคราะห์สารตกค้าง BY2 (Basic Yellow 2) ในทุเรียนแบบพกพา ซึ่งออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์เกษตรกรและผู้ส่งออกทุเรียน โดยมีจุดเด่นด้าน ความแม่นยำสูง ใช้งานสะดวก และทราบผลภายใน 20 นาที ซึ่งช่วยลดเวลารอผลจากห้องปฏิบัติการมาตรฐานที่ใช้เวลานานถึง 48 ชั่วโมง

👨‍🔬 ดร.อรรณพ คล้ำชื่น ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยการวิเคราะห์ระดับนาโนขั้นสูง กล่าวว่า เครื่อง N-sense พัฒนาต่อยอดจากงานวิจัยด้านเซ็นเซอร์และนาโนเทคโนโลยี ประกอบด้วย ขั้วเซ็นเซอร์เคมีไฟฟ้าที่จำเพาะกับสาร BY2 และ เครื่องอ่านผลแบบพกพา ซึ่งสามารถใช้ในพื้นที่จริงได้ทันที เปรียบเสมือนการยกห้องแล็บไว้ในมือของผู้ใช้งาน

จุดเด่นของเครื่องนี้คือ สามารถตรวจหาปริมาณสาร BY2 ได้แม้ในระดับต่ำถึง 0.56 ppb ซึ่งต่ำกว่าค่ามาตรฐานของจีน (2.0 ppb) และช่วยลดค่าใช้จ่ายในการตรวจวัดลงได้มากกว่า 10 เท่า

แม้นวัตกรรม N-sense จะยังไม่แทนที่วิธีตรวจมาตรฐานจากห้องปฏิบัติการ แต่ถือเป็น เครื่องมือคัดกรองเบื้องต้น ที่ช่วยเกษตรกรและผู้ส่งออก ลดความเสี่ยงจากการถูกตีกลับสินค้า โดยสามารถตรวจสอบคุณภาพสินค้าได้ตั้งแต่ต้นทาง

📍 ปัจจุบันอุปกรณ์นี้ยังอยู่ในระยะต้นแบบ แต่ได้มีการลงพื้นที่ทดสอบภาคสนามแล้วใน เขตนวัตกรรม EECi (อีอีซีไอ) อำเภอวังจันทร์ จ.ระยอง โดย คุณสมาน พรหมมา ประธานกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ทุเรียนวังจันทร์ กล่าวว่าจากการทดลองใช้งานจริง พบว่าเครื่องมือนี้จะช่วยยกระดับคุณภาพทุเรียนวังจันทร์ให้เป็นที่ยอมรับมากขึ้น โดยเฉพาะในตลาดส่งออก

นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังมีแผนพัฒนาเครื่อง N-sense ให้สามารถตรวจวัดสารตกค้างชนิดอื่นในผลิตผลทางการเกษตรและอาหารได้ในอนาคต