ศ.ดร.นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า คณะรัฐมนตรีมีมติให้วันที่ 18 มกราคมของทุกปี เป็น "วันกล้วยไม้แห่งชาติ" โดยไม่ถือเป็นวันหยุดราชการ เพื่อให้ประชาชนตระหนักถึงความสำคัญของกล้วยไม้ไทย และภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ของชาติ ซึ่งประเทศไทยเป็นผู้นำการผลิตและส่งออกกล้วยไม้เขตร้อนอันดับ 1 ของโลก

ไทยครองแชมป์ส่งออกกล้วยไม้เขตร้อน ปัจจุบัน ประเทศไทยมีพื้นที่เพาะปลูกกล้วยไม้ประมาณ 17,183 ไร่ กระจายอยู่ในจังหวัดสำคัญ ได้แก่ นครปฐม สมุทรสาคร กรุงเทพฯ ราชบุรี และนนทบุรี โดยมีเกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไม้กว่า 1,600 ราย ซึ่งมีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ในการผลิตกล้วยไม้คุณภาพสูง นอกจากนี้ ไทยยังเป็นแหล่งพันธุกรรมกล้วยไม้เขตร้อนที่สำคัญของโลก โดยพบกล้วยไม้พันธุ์แท้ในธรรมชาติมากกว่า 1,200 ชนิด ดึงดูดความสนใจจากนักอนุรักษ์ทั่วโลก

ตลาดส่งออกเติบโตต่อเนื่อง ด้านนายพีรพันธ์ คอทอง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยว่า ในปี 2567 ไทยส่งออกดอกกล้วยไม้ปริมาณ 19,129 ตัน คิดเป็นมูลค่า 2,181.15 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2566 ซึ่งมีการส่งออก 17,992 ตัน มูลค่า 2,116.28 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 6.32 ในด้านปริมาณ และร้อยละ 3.07 ในด้านมูลค่า โดยตลาดหลักของกล้วยไม้ไทย ได้แก่ สหรัฐอเมริกา เวียดนาม และญี่ปุ่น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการแข่งขันระดับนานาชาติ

กล้วยไม้ไทยกับบทบาท Soft Power กล้วยไม้เป็นไม้ดอกที่นิยมปลูกเพื่อประดับตกแต่งในประเทศไทยมาอย่างยาวนาน โดยมีหลักฐานการปลูกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในช่วงหลังจากที่จอมพลเรือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงนิพนธ์หนังสือ "ตำราเล่นกล้วยไม้" ในปี พ.ศ. 2460 ซึ่งเป็นหนังสือเล่มแรกเกี่ยวกับการปลูกกล้วยไม้ของไทย จนได้รับการยกย่องให้เป็น "พระบิดาวงการกล้วยไม้ไทย"

ไทยเคยเป็นเจ้าภาพงานประชุมกล้วยไม้โลก ประเทศไทยได้รับเกียรติเป็นเจ้าภาพจัดงาน The 9th World Orchid Conference Bangkok 1978 ณ สวนสามพราน จังหวัดนครปฐม ซึ่งเป็นงานประชุมกล้วยไม้ระดับนานาชาติครั้งแรกของไทย มีผู้เข้าร่วมกว่า 3,000 คน จาก 41 ประเทศ โดยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ซึ่งขณะนั้นดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ทรงเสด็จร่วมงานและเป็นประธานเปิดงาน ทั้งนี้ ไปรษณีย์ไทยยังได้ออกแสตมป์ที่ระลึกการประชุมดังกล่าวในปี 2521 อีกด้วย

การกำหนด "วันกล้วยไม้แห่งชาติ" จึงเป็นโอกาสสำคัญในการส่งเสริมและพัฒนากล้วยไม้ไทยให้ก้าวไกลในระดับโลก ทั้งในแง่เศรษฐกิจและวัฒนธรรม อีกทั้งยังช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้ประกอบการและเกษตรกรในการรักษาและพัฒนาพันธุ์กล้วยไม้ไทยให้คงอยู่ต่อไป