ธัญพืชเมล็ดจิ๋วชนิดนี้อาจจะยังไม่คุ้นหูสำหรับหลายคน แต่บอกเลยว่า "เล็กพริกขี้หนู" เพราะงาขี้ม้อนคือขุมทรัพย์สุขภาพที่ซ่อนอยู่ในเมล็ดเล็ก ๆ อัดแน่นไปด้วยคุณประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะ “โอเมก้า 3” ที่สูง เทียบชั้นปลาทะเลเลยทีเดียว
ทำความรู้จักงาขี้ม้อน ต้นกำเนิด และลักษณะเด่น
“งาขี้ม้อน” หรือบางทีก็เรียกว่า “งาขี้ม่อน” เป็นพืชสมุนไพรท้องถิ่นของภาคเหนือ อยู่ในตระกูลเดียวกับกะเพรา โหระพา และแมงลัก ที่มาของชื่อ “งาขี้ม้อน” ก็น่ารักไม่เบา เพราะผลของมันมีรูปร่างคล้าย “ขี้ม้อน” หรือมูลของตัวไหม นั่นเอง
งาขี้ม้อนเป็นพืชล้มลุกอายุปีเดียว สูงประมาณ 30 เซนติเมตร ถึง 1 เมตร มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใบเป็นรูปไข่ ขอบหยัก ๆ ดอกสีขาว ๆ น่ารัก พอเป็นผลก็จะกลม ๆ เล็ก ๆ สีน้ำตาลเข้ม ผิวมีลายร่างแหสวยงาม
หลากหลายสายพันธุ์... หลากคุณประโยชน์
งาขี้ม้อนมีหลายพันธุ์ ทั้งพันธุ์ใบสีเขียวที่เราเห็นกันบ่อย ๆ ในไทย และพันธุ์ใบสีม่วง มีการสำรวจพบว่าในภาคเหนือตอนบนมีงาขี้ม้อนมากถึง 130 สายพันธุ์เลยทีเดียว แต่ที่เด่น ๆ และได้รับการคัดเลือกจากศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย จะมี 3 พันธุ์หลักๆ คือ
1. งาดอ: สายพันธุ์อายุสั้น โตไว เก็บเกี่ยวเร็ว
2. งากลาง: อายุกลาง ๆ ไม่สั้นไม่ยาว เหมาะสำหรับปลูกทั่วไป
3. งาปี: สายพันธุ์อายุยาว ให้ผลผลิตนาน
เจาะลึกคุณค่าทางโภชนาการ... ทำไมต้องงาขี้ม้อน?
สิ่งที่ทำให้งาขี้ม้อนโดดเด่นเหนือใคร ก็คือคุณค่าทางโภชนาการที่อัดแน่นเกินตัว ลองมาดูกันเลยว่า ในเมล็ดงาขี้ม้อน 100 กรัม มีอะไรดี ๆ ซ่อนอยู่บ้าง
โปรตีน: 15.7 กรัม
ไขมัน: 26.3 กรัม
คาร์โบไฮเดรต: 37 กรัม
แคลเซียม: 350 มิลลิกรัม
ฟอสฟอรัส: 33 มิลลิกรัม
วิตามินอี: 6.7-7.6 มิลลิกรัม
กรดไขมันโอเมก้า 3: 50.9-53.4%
กรดไขมันโอเมก้า 6: 21.2-24.1%
โอเมก้า 3 สูงเทียบปลาทะเล... ดีต่อสุขภาพอย่างไร
เห็นปริมาณโอเมก้า 3 ในงาขี้ม้อนหรือไม่ สูงจนน่าทึ่ง เมื่อเทียบกับโอเมก้า 3 ในปลาทะเลที่มีแค่ประมาณ 2.35% เท่านั้น โอเมก้า 3 สำคัญต่อร่างกายมาก ๆ เพราะบำรุงสมองและสายตา เป็นโครงสร้างไขมันสำคัญในสมองและจอประสาทตา ช่วยเรื่องความจำ ป้องกันสมองเสื่อม ลดคอเลสเตอรอล ลดไขมันเลว (LDL) ในเลือด ลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด ต้านการอักเสบ ช่วยลดอาการปวดข้อ อักเสบต่าง ๆ ในร่างกาย ส่วนโอเมก้า 6 ก็มีคุณค่าไม่แพ้กัน ป้องกันหลอดเลือดอุดตัน ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น บำรุงผิวพรรณ ให้ความชุ่มชื้น ลดผิวแห้งกร้าน ริ้วรอย
นอกจากนี้ งาขี้ม้อนยังมีฟอสฟอรัส และแคลเซียม สูงกว่าผักทั่วไปหลายเท่า ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง แถมยังมี วิตามินอี ที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย
งาขี้ม้อน... เมล็ดจิ๋ว มากประโยชน์
จะเห็นได้ว่า “งาขี้ม้อน” เป็นธัญพืชที่อัดแน่นไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย ไม่น่าแปลกใจเลยว่าทำไมช่วงหลัง ๆ งาขี้ม้อนถึงเริ่มเป็นที่นิยมในกลุ่มคนรักสุขภาพ และถูกนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ มากมาย แต่ถึงจะมีประโยชน์เยอะ ก็อย่าลืมทานในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาพ
ตารางคุณค่าทางโภชนาการ (ต่อ 100 กรัม)