ฟองน้ำจากกระดูกปลาหมึกและฝ้าย ความก้าวหน้าในการจัดการปัญหาไมโครพลาสติก ปัญหาไมโครพลาสติกในสิ่งแวดล้อมได้กลายเป็นหนึ่งในความท้าทายสำคัญของยุคปัจจุบัน เนื่องจากไมโครพลาสติกได้แพร่กระจายไปทั่วทุกระบบนิเวศ ตั้งแต่ยอดเขาเอเวอเรสต์จนถึงก้นมหาสมุทรที่ลึกที่สุด โดยอนุภาคเล็กเหล่านี้ไม่เพียงแต่ปรากฏในสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังถูกตรวจพบในอาหาร น้ำดื่ม และแม้แต่ในเนื้อเยื่อของมนุษย์

จากการประเมินในปี 2022 พบว่ามนุษย์อาจได้รับไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกายเทียบเท่ากับบัตรเครดิต 1 ใบต่อสัปดาห์ แม้จะมีมาตรการลดการใช้พลาสติก การจัดการขยะ และการรีไซเคิล แต่ปริมาณไมโครพลาสติกยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเป็นภัยคุกคามที่ไม่สามารถย้อนกลับได้ ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยอู่ฮั่น ประเทศจีน ได้นำเสนอวิธีการใหม่ในการกำจัดไมโครพลาสติกด้วยฟองน้ำชนิดใหม่ที่ผลิตจากกระดูกปลาหมึกและฝ้าย ซึ่งมีความสามารถในการดูดซับไมโครพลาสติกสูงถึง 99.9% ในทุกสภาวะของแหล่งน้ำ

อ้างอิงภาพ https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adn8662

ความสำคัญของปัญหาไมโครพลาสติก ไมโครพลาสติก หมายถึง อนุภาคพลาสติกที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร เกิดขึ้นจากการเสื่อมสลายของพลาสติกขนาดใหญ่ เช่น เศษพลาสติกจากยางรถยนต์และไมโครบีตในผลิตภัณฑ์ขัดผิว รายงานในปี 2020 จากวารสาร Frontiers in Marine Science ระบุว่ามีไมโครพลาสติกสะสมอยู่ในพื้นมหาสมุทรถึง 14 ล้านเมตริกตัน โดยไม่รวมพลาสติกชิ้นใหญ่ที่ยังคงอยู่ในมหาสมุทร

ฟองน้ำจากกระดูกปลาหมึกและฝ้าย วัสดุที่มีศักยภาพ ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยอู่ฮั่นได้พัฒนาฟองน้ำชนิดใหม่ที่ประกอบด้วยไคตินจากกระดูกปลาหมึกและเซลลูโลสจากฝ้าย ไคตินเป็นสารธรรมชาติที่มีคุณสมบัติเด่นในด้านความยืดหยุ่นและเสถียรภาพทางเคมี เมื่อนำมาผสมกับเซลลูโลส ซึ่งเป็นวัสดุที่มีต้นทุนต่ำและหาได้ง่าย ฟองน้ำที่ได้มีความสามารถในการดูดซับไมโครพลาสติกจากแหล่งน้ำหลากหลาย เช่น น้ำประปา น้ำบาดาล น้ำทะเลสาบ และน้ำทะเล

อ้างอิงภาพ https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adn8662

การทดสอบในห้องปฏิบัติการพบว่าฟองน้ำสามารถกำจัดไมโครพลาสติกได้ 95-98% หลังจากใช้งานซ้ำ 5 รอบ โดยยังคงประสิทธิภาพการดูดซับสูงถึง 99.9% การค้นพบนี้แสดงให้เห็นว่าฟองน้ำชนิดนี้มีศักยภาพสูงในการนำไปใช้ในระดับอุตสาหกรรมเพื่อลดมลพิษไมโครพลาสติก

ความเป็นไปได้ในการประยุกต์ใช้ ฟองน้ำจากกระดูกปลาหมึกและฝ้ายมีคุณสมบัติที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานในหลายบริบท เช่น ระบบกรองน้ำภายในบ้าน เครื่องซักผ้า และเครื่องล้างจาน นอกจากนี้ยังสามารถใช้ในระดับอุตสาหกรรมเพื่อทำความสะอาดแหล่งน้ำที่ได้รับผลกระทบจากไมโครพลาสติก

ชิมา เซียจาฮรอมิ ผู้เชี่ยวชาญจากมหาวิทยาลัยกริฟฟิธในออสเตรเลีย ระบุว่าการพัฒนาฟองน้ำชนิดนี้มีแนวโน้มที่ดีในการปกป้องระบบนิเวศที่เปราะบาง อย่างไรก็ตาม ทีมวิจัยยังไม่ได้กล่าวถึงไมโครพลาสติกที่สะสมในตะกอนใต้แหล่งน้ำ ซึ่งยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องการการแก้ไขเพิ่มเติม

ข้อสรุปและแนวทางในอนาคต ฟองน้ำจากกระดูกปลาหมึกและฝ้ายเป็นนวัตกรรมที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการจัดการปัญหาไมโครพลาสติกในสิ่งแวดล้อม การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีนี้ในระดับอุตสาหกรรมอาจช่วยลดผลกระทบของไมโครพลาสติกต่อระบบนิเวศและสุขภาพมนุษย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การพัฒนาต่อไปควรคำนึงถึงการจัดการไมโครพลาสติกในตะกอน รวมถึงการประเมินผลกระทบในระยะยาว เพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืนและปลอดจากมลพิษพลาสติก

อ้างอิงเนื้อหาจาก วิทิต บรมพิชัยชาติกุล  National Geographic Thailand