ต้นขลู่ ไม้พุ่มในวงศ์ Asteraceae พบในพื้นที่ชื้นแฉะของประเทศแถบเอเชีย ในไทยมีชื่อเรียกต่างกัน เช่น "ขลู่" (ภาคกลาง) และ "หนวดงัว" (อุดรธานี) ใบขลู่มีสารพฤกษเคมีที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ลดน้ำตาลในเลือด และลดความดันโลหิต ตามตำราแพทย์แผนไทยใช้รักษาอาการขัดเบา ดับกลิ่นตัว และในปัจจุบันนำมาผลิตเป็นชาเพื่อสุขภาพ

ชาใบขลู่: สร้างอาชีพและมาตรฐาน

กลุ่มวิสาหกิจชุมชนลุงแกละ จังหวัดสมุทรสาคร ได้นำขลู่จากป่าชายเลนมาผลิตเป็น ชาใบขลู่ โดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนครช่วยพัฒนากระบวนการผลิตให้ได้มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) รายแรกในประเทศ เพิ่มยอดขายกว่า 10%

ขั้นตอนผลิตเริ่มจากการล้างทำความสะอาด ตากแห้งในโดมพลังงานแสงอาทิตย์ ตรวจวัดความชื้น อุณหภูมิ และวิเคราะห์สารปนเปื้อน เช่น โลหะหนักและยาฆ่าแมลง ผลิตภัณฑ์ใบชามีสีเหลืองทอง หอม น่ารับประทาน และเก็บได้นานกว่า 4 เดือน

พัฒนาผลิตภัณฑ์ขลู่สู่สินค้านวัตกรรม

ศูนย์นาโนเทค สวทช. ได้ต่อยอดใบขลู่สู่การผลิต แชมพูและครีมอาบน้ำต้านอนุมูลอิสระ ด้วยเทคโนโลยีนาโน (Nano encapsulation) โดยกระบวนการผลิตง่ายและปลอดภัย สินค้าดังกล่าวเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนบ้านไหนหนัง จังหวัดกระบี่ ช่วยสร้างรายได้และความยั่งยืนแก่ชุมชน

ต้นขลู่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของพืชสมุนไพรในการพัฒนาเป็นสินค้ามูลค่าสูงที่ตอบโจทย์ทั้งสุขภาพและเศรษฐกิจชุมชน