หนอนใยผัก Plutella xylostella (L.) ศัตรูพืชสำคัญชนิดหนึ่งที่ก่อให้เกิดความเสียหายกับพืชผัก โดยพืชตระกูลกะหล่ำที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นราชาแห่งพืชผัก อันประกอบด้วย กะหล่ำปลี กะหล่ำปม ผักกาด บรอกโคลี เคล ผักน้ำ และคะน้า หนอนใยผักเป็นศัตรูพืชที่พบการระบาดได้ทุกระยะการเจริญเติบโตของพืชตระกูลกะหล่ำ จะเริ่มพบการระบาดในฤดูหนาว และระบาดมากในปลายฤดูหนาวต่อเนื่องฤดูแล้ง

ลักษณะการเข้าทำลาย จะมีผีเสื้อตัวเต็มวัยเพศเมียมาวางไข่ เมื่อหนอนฟักออกจากไข่จะลักษณะเรียวยาว หัวแหลมท้ายแหลม ส่วนท้ายมีปุ่มยื่นออกเป็น 2 แฉก เมื่อถูกตัวจะดิ้นอย่างแรง และสร้างใยพาตัวขึ้นลงระหว่าง พื้นดินกับใบพืชได้ ตัวหนอนที่ฟักออกจากไข่ในวัยแรกจะเจาะกัดกินเนื้อเยื่อใบ และเมื่อตัวหนอนเข้าสู่ระยะวัย 2 จะอยู่ใต้ใบและกัดกินผิวใบทำให้ใบเป็นรูโหว่ ผักเป็นรูพรุนคล้ายร่างแห

“ปกติการกำจัดศัตรูพืชชนิดนี้ มีทั้งสารเคมีและสารชีวภัณฑ์ในการกำจัดอยู่แล้ว ในส่วนของสารเคมีนั้นมักจะมีสารเคมีตกค้างในพืชผักไม่ปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค และถ้าใช้สารชนิดใดชนิดหนึ่งติดต่อกันเป็นเวลานาน หนอนใยผักมักจะดื้อยา ส่วนสารชีวภัณฑ์นั้นมักมีปัญหาใช้ไม่ค่อยได้ผล โดยเฉพาะสะเดา เพราะไม่ได้นำเมล็ดสะเดามาสกัด ส่วนใหญ่จะใช้ใบ ดอก กิ่งมาสกัด เลยทำให้สารสำคัญไม่มากพอที่จะกำจัดศัตรูพืชได้” นางสาวลักษมี เดชานุรักษ์นุกูล หัวหน้าโครงการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปจากสารธรรมชาติในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชเพื่อลดการใช้สารเคมี กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร บอกถึงที่มาของโครงการวิจัย ที่นำเอาสารสกัดจากสะเดา และหางไหล หรือโล่ติ๊น มาใช้ในการกำจัดหนอนใยผัก

ด้วยสะเดามีสารสำคัญคือ อะซาไดแรคติน (Azadiractin) ที่จะมีมากในส่วนของเมล็ด มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการกินและการลอกคราบของแมลง การเจริญเติบโตของไข่ หนอน และดักแด้ นอกจากนี้ยังออกฤทธิ์เป็นสารไล่แมลง ในขณะที่หางไหลมีโรติโนน (Rotenone) เป็นสารสำคัญ มีฤทธิ์ในการป้องกันกำจัดแมลง มีพิษต่อแมลงโดยการสัมผัสและกินตาย แต่มีการสลายตัวง่ายอย่างรวดเร็วเมื่อถูกความร้อนหรือแสงแดด

จึงนำพืชทั้งสองชนิดมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สารสกัดพืชรูปแบบใหม่ด้วยนวัตกรรมการผลิตแบบนาโนอิมัลชันในรูปของเหลว ให้มีอนุภาคขนาดเล็กมากในระดับนาโน มีความคงตัวสูง ดูดซึมได้เร็ว เพื่อพัฒนาคุณภาพ เพิ่มประสิทธิภาพในการแทรกซึมเข้าสู่ตัวแมลงศัตรูพืชเป้าหมาย และกระจายตัวเข้าสู่ใบพืชได้ดียิ่งขึ้น ลดการสูญเสียประสิทธิภาพสารออกฤทธิ์ที่สำคัญจากการสลายตัวด้วยความร้อนและแสงแดด สะดวกต่อการใช้งาน สามารถออกฤทธิ์ในการควบคุมกำจัดหนอนใยผัก จนได้ผลิตภัณฑ์สารกำจัดแมลงศัตรูพืชจากสารสกัดพืชในรูปแบบใหม่ เป็นผลิตภัณฑ์สูตรผสม สะเดา+หางไหล NeemRo DOA

หัวหน้าโครงการวิจัยเผยถึงผลการทดสอบประสิทธิภาพในแปลงทดลองเกษตรกร พบว่า การนำนีมโร ดีโอเอ มาใช้ในอัตรา 35-50 มิลลิลิตร ผสมน้ำ 20 ลิตร พ่นทุก 5 วัน ติดต่อกัน 4-7 วัน พบว่าสามารถควบคุมหนอนใยผักได้ดี มีประสิทธิภาพกำจัดหนอนใยผักมากกว่า 70% แม้ว่าจะไม่ทำให้หนอนตายในทันทีเหมือนสารเคมี แต่จะทำให้หนอนค่อย ๆ ทยอยตายภายใน 3-5 วัน ส่วนตัวที่ไม่ตายจะไม่สมบูรณ์ ไม่สามารถลอกคราบและเข้าดักแด้ได้ ช่วยลดจำนวนประชากรหนอนใยผักได้เป็นอย่างดี

แต่ควรพ่นในช่วงเย็นหรือเช้าให้ทั่วใบพืชทั้งบนใบ-ใต้ใบ และพ่นเมื่อเริ่มพบการระบาดของหนอนใยผักในระยะแรก พร้อมทั้งเก็บผลิตภัณฑ์สารสกัดพืชไว้ในที่เย็น หลีกเลี่ยงแสงแดดและความร้อนเพื่อป้องกันการสลายตัวของสารสำคัญ