ในบรรดาไม้ดอกไม้ประดับของบ้านเราที่ผู้คนนิยมปลูกเพื่อความสวยงามนั้น ต้นกระบองเพชร (Cactus) เป็นหนึ่งในนั้นด้วย และหลายคนที่ปลูกขายเป็นล่ำเป็นสันในเวลานี้ มักเริ่มต้นจากความชอบเลยซื้อมาประดับบ้าน พร้อมลองขยายพันธุ์ดู จากนั้นก็พัฒนาจากผู้ซื้อมาเป็นผู้เพาะเลี้ยงขายเสียเอง ส่วนหนึ่งเพราะกระบองเพชรเป็นพืชที่ขยายพันธุ์ไม่ยากนัก และเป็นพืชที่ทนทานต่อความแห้งแล้ง ที่สำคัญผู้คนนิยมปลูกกันทุกยุคทุกสมัย ขึ้นอยู่กับว่าในห้วงเวลานั้นพันธุ์ไหนเป็นที่นิยมชมชอบ
คุณสุนทรียา ฮวบดี บัณฑิตปริญญาโท สาขาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นสาวกของแคคตัสอีกคนที่เริ่มต้นในแบบที่ว่าชอบเลยซื้อมาลองปลูกดู กระทั่งเวลานี้เป็นเจ้าของสวน “แคคตัสลุงเหน่” อยู่แถวถนนท่าข้าม พระราม 2 เยื้องสถานีตำรวจท่าข้าม ซึ่งนอกจากจะมีหน้าร้านแล้ว ยังขายผ่านออนไลน์ด้วย ทำให้มีรายได้เสริมจากงานประจำหลักหลายพันบาทต่อเดือน
เธอย้อนเล่าให้ฟังว่า เริ่มสนใจกระบองเพชรมาตั้งแต่ปี 2535 โดยซื้อจากตลาดนัดจตุจักรมาเลี้ยงเล่นๆ ช่วงแรกๆ ตายบ้างรอดบ้าง และได้เริ่มศึกษาหาความรู้ด้วยตัวเอง พร้อมสอบถามจากคนขายเวลาไปซื้อหรือไปที่สวน จากนั้นกลับมาลองทำดู แต่ช่วงนั้นเลี้ยงแบบไม่จริงจัง หยุดเลี้ยงไปช่วงปี 2548 เพราะไม่ค่อยมีเวลา เนื่องจากต้องทำงานประจำ
อย่างไรก็ตาม ด้วยความที่มีใจรักและชอบเลี้ยงจริงๆ จึงกลับมาเริ่มต้นเลี้ยงใหม่อีกครั้ง จากที่มีอยู่เดิมไม่ถึงร้อยต้น กลายเป็นพันต้น จนมาปัจจุบันมีหลายหมื่นต้นแล้ว และหลากหลายสายพันธุ์ ส่วนหนึ่งเพราะสะสมมาเรื่อยๆ
คุณสุนทรียา เล่าว่า สมัยก่อนพื้นฐานครอบครัวรุ่นปู่รุ่นย่า เคยทำสวนส้มมาก่อน แต่รุ่นพ่อรุ่นแม่ก็ไม่ได้ทำการเกษตรกันแล้ว ขณะที่ตนเองชื่นชอบการปลูกต้นไม้ จึงมีความคิดที่จะทำร้านต้นไม้ เพื่อรองรับชีวิตวัยเกษียณของพ่อ เลยเปิดร้านเล็กๆ ขายหน้าบ้านแถวถนนท่าข้าม พระราม 2 อยู่เยื้องสถานีตำรวจท่าข้าม ส่วนสวนอยู่ในซอยอนามัยงามเจริญ 21 เป็นทั้งบ้านและสวน โดยทำขายกระบองเพชรอย่างจริงจังเมื่อปีเศษๆ นี้เอง
“พื้นที่ที่ใช้ทำโรงเรือนแคคตัสเป็นพื้นที่ข้างๆ บ้าน ไม่เล็กไม่ใหญ่ แต่เน้นโล่งเพราะต้องให้แดดส่องถึงตลอด โชคดีที่หน้าบ้านติดถนน ถึงจะเป็นถนนในซอย แต่ก็มีรถและคนพลุกพล่าน ทำให้คนรู้จักสวนที่ใช้ชื่อว่าสวน “แคคตัสลุงเหน่” เป็นชื่อของพ่อมาจากคำว่าเสน่ห์”
แม้คุณสุนทรียาจะไม่ได้เรียนจบทางด้านการเกษตร แต่ด้วยใจรักจึงศึกษาค้นคว้าเรื่องแคคตัสด้วยตัวเอง จนสามารถขยายพันธุ์ได้จำนวนมาก และบางครั้งเธอก็สั่งซื้อแคคตัสเจ้าอื่นทางออนไลน์ เพื่อนำมาเลี้ยงต่อก่อนที่จะขายต่อไป โดยเธอใช้เวลาว่างจากงานประจำมาดูแลต้นกระบองเพชรทั้งหลาย ขณะเดียวกัน ก็ทำหน้าที่ห่อพัสดุส่งแคคตัสไปทางไปรษณีย์ตามที่ลูกค้าสั่ง
เธอมองว่า สาเหตุหนึ่งที่ทำให้กระบองเพชรได้รับความนิยมมาทุกยุคทุกสมัย ส่วนหนึ่งมาจากความเชื่อของคนไทยโบราณที่ว่า บ้านใดปลูกต้นกระบองเพชรไว้ประจำบ้าน แล้วทำให้เกิดดอกได้มากและสวยงาม แสดงว่าผู้นั้นจะมีโชคลาภ ดังนั้น คนไทยโบราณจึงถือว่ากระบองเพชรเป็นไม้เสี่ยงทายชนิดหนึ่ง นอกจากนี้ ยังเชื่ออีกว่ากระบองเพชรป้องกันศัตรูจากภายนอกได้ เพราะต้นกระบองเพชรมีหนามและความคงทนแข็งแรง
ดังนั้น คนไทยโบราณจึงนิยมปลูกตามแนวรั้วบ้าน เพื่อให้เป็นที่กลัวเกรงของศัตรูภายนอก เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย ควรปลูกต้นกระบองเพชรไว้ทางทิศตะวันตก ผู้ปลูกควรปลูกในวันเสาร์ เพราะโบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เพื่อเอาคุณทั่วไปให้ปลูกในวันเสาร์
“พอแคคตัสมีดอกก็เริ่มผสมเกสรด้วยตัวเอง โดยเฉพาะพันธุ์ยิมโนฯ แอสโตร แมม เนื่องจากพันธุ์พวกนี้มีหน่อช้า การเพาะเมล็ดเองจึงเป็นอีกทางเลือกที่ทำให้เราได้ลูกไม้ใหม่ๆ เป็นจำนวนมาก และยังประหยัดเงินด้วย ขณะที่วิธีเพาะเมล็ดใช้เวลานาน กว่าจะได้แคคตัสที่โตพอจะขายได้ แต่เราจะได้ต้นจำนวนมาก และอาจได้ลูกไม้แปลกๆ สวยๆ เพิ่มขึ้นมาก็ได้ และเมื่อเราได้เมล็ดจำนวนมากขึ้น จากการเพาะพันธุ์เอง ช่วงหลังมานี้ทางสวนจึงแบ่งขายเมล็ดด้วย”
เจ้าของสวน “แคคตัสลุงเหน่” พูดถึงกลุ่มลูกค้าว่า ส่วนใหญ่ที่มาซื้อเป็นขาจร มีทุกเพศทุกวัย บางคนกลายมาเป็นขาประจำ และบางคนเป็นมือใหม่ เพราะที่สวนขายไม่แพง 3 ต้น 100 บาท แต่ต้นใหญ่มากๆ เท่ากับที่ร้านในตลาดนัดจตุจักรขายต้นละ 50 บาท และถ้าใครซื้อเยอะทางสวนก็แถมกันแบบอุตลุด
“บางครั้งมีนักเรียนมาซื้อ ทางสวนขายแบบถูกๆ เพื่อให้ไปทำโครงงานส่งครู ช่วงหลังมีลูกค้ามาซื้อทางเพจมากขึ้น จากการที่ทางสวนอัพรูปลงขายบ้าง โชว์บ้าง ก็มีคนสอบถามมาเยอะ ขายได้เรื่อยๆ บางคนมาสอบถามวิธีเลี้ยง เราก็ยินดีตอบ ไม่ซื้อไม่ว่ากัน ตอนนี้มีแคคตัสปริมาณมากพอที่จะขายส่งได้แล้ว มีลูกค้าหลายคนสั่งไปตกแต่งสถานที่จัดงานอีเว้นต์บ้าง ซื้อไปเป็นของชำร่วย ของที่ระลึกบ้าง ถ้าใครอยากให้ไปจัดสวนถาด ทางสวนก็ยินดีให้บริการ”
ส่วนเรื่องการขายทางเพจนั้น ในการจัดส่งทางไปรษณีย์ทางสวนจะบวกค่าจัดส่งอีเอ็มเอส บางครั้งขายเหมาส่งฟรีก็มี โดยการแพ็กของส่งมี 2 แบบ ส่งแบบล้างรากกับส่งแบบทั้งกระถาง คิดค่าส่งเหมาครั้งละ 50-60 บาท
สนใจเข้าชมสวน “แคคตัสลุงเหน่” หรือจะเข้าไปอุดหนุนที่ร้าน ลองเข้าไปดูได้ที่เฟซบุ๊ก แคคตัสลุงเหน่ หรือโทร. สอบถามรายละเอียดที่ 08 1401 7921 ซึ่งเจ้าของสวนรับประกันว่าราคาเบาจริงๆ แถมซื้อมากๆ ลดราคาให้อีกต่างหาก
ส่วนเทคนิคการดูแลแต่ละสายพันธุ์สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://www.technologychaoban.com/flower-and-decorating-plants/article_24746