แต้ หรือ มะค่าหนาม, มะค่าหยุม, มะค่าแต้ เป็นไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-15 ม. ใบเป็นใบประกอบ ใบย่อยมี 3-4 คู่ แกนช่อใบยาว 2-4 ซม. แผ่นใบหนา รูปไข่กว้าง ขนาดกว้าง 3-8 ซม. ยาว 6-15 ซม. ดอกสีเหลืองแกมแดง ออกเป็นช่อ ยาว 10-25 ซม. ทุกส่วนมีขนสีน้ำตาล ก้านดอกย่อย ยาว 0.2-0.4 ซม. กลีบรองดอกรูปไข่กว้าง ปลายกลีบมีหนามขนาดเล็ก กลีบดอกยาว 7 มม. เกสรผู้ 10 อัน มี 2 อันใหญ่กว่าอันอื่น ผลเป็นฝักเดี่ยว สีดำ มีหนามแหลมที่ผิวทั่วไป รูปไข่กว้าง โคนเบี้ยวและมักมีติ่งแหลม ขนาดผ่าศูนย์กลาง 4.5-10 ซม. ภายในมี 1-3 เมล็ด