กระท่อมเป็นไม้ยืนต้น มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะประเทศไทย มาลายู จนถึงเกาะนิวกินีด้วย จึงเหมาะกับสภาพแวดล้อมแบบร้อนชื้น ส่วนสายพันธุ์สามารถดูได้จากภาพประกอบด้านล่าง ทั้งนี้เนื่องจาก พืชกระท่อม เพิ่งได้รับการปลดล็อกจากพืชเสพติด จึงยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการเพาะปลูก ยังอยู่ในช่วงศึกษาวิจัย หากมีความคืบหน้าจะนำข้อมูลมาเสนอต่อไปนะคะ แต่ทั้งนี้สามารถติดตามข้อมูลได้จาก ศูนย์วิจัยพืชกระท่อมแห่งมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้ที่ https://www.facebook.com/MJUKratom/ การขยายพันธุ์ - วิธีเพาะเมล็ดพืชกระท่อม 1.นำเมล็ดกระท่อม มาตากเเดด ใว้ 1 วัน 2 .การเตรียมดิน แนะนำให้ใช้ดินปลูกต้นไม้หรือดิน สำเร็จรูป เพราะมีการปรุงดินใว้เรียบร้อยเเล้ว 3. นำดินใส่ในกะบะทราย หรือ กล่องสี่เหลี่ยม หรือ (ภาชนะอะไรก็ได้) 4 . เกรี่ยดินให้เท่ากันเเล้วรดน้ำให้ดินชุ่ม เอา เมล็ดกระท่อม มาโรยให้ทั่วแล้วเอาดิน กลบบางฯ แล้ว รดน้ำให้ชุ่ม (กระท่อมเป็นพืชชอบน้ำ) 5.รอประมาน 1/2สัปดาห์ ก็จะเเตกยอดให้ต้นกระท่อม ให้น้ำวันละครั้ง ควรใช้ที่ฉีดน้ำเเบบฝ่อย หรือ หัว ลัคกี้ ฉีดเบาเบา เพื่อไม่ให้ล้ม ดูภาพประกอบได้ที่ https://board.postjung.com/1338454 - วิธีการปักชำ 1.เอาดินผสมกับน้ำพอชุ่ม(ไม่แฉะ) แล้วใส่กระป๋องแก้วพลาสติกเตรียมรอไว้ 2.เอาน้ำยาเร่งรากมาทาบริเวณโคนกิ่งหรือจุ่มกิ่งลงไปในน้ำยาก็ได้ แบ่งน้ำยาใส่ภาชนะอื่น ห้ามจุ่มลงในขวดโดยตรงเพราะจะทำให้น้ำยาเร่งรากเสียไว ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาทีสำหรับแบบจุ่ม สำหรับแบบทาควรทิ้งไว้ให้น้ำยาแห้งก่อน 3.นำกิ่งที่ทาน้ำยาเร่งรากแล้วมาปักลงบนดินที่เตรียมไว้ ควรเปิดทางด้วยการแทงดินนำลงไปก่อนด้วยกิ่งไม้หรืออะไรที่เป็นแท่งตรง และค่อยนำกิ่งกระท่อมลงตาม 4.นำถุงใสที่เตรียมไว้มาครอบแล้วนำหนังยางมามัดไว้ให้แน่นไม่ให้อากาศเข้าได้ 5.นำไปตั้งไว้บริเวณที่มีแสง(แต่ไม่จัดจนเกินไป) 6.รอดูว่ารากขึ้นไหม แล้วค่อยนำลงดินต่อไป เกร็ดความรู้เพิ่มเติม หากใบใหญ่เกินไป ให้ตัดใบเหลือเพียงครึ่งใบ เพื่อให้กิ่งที่เราปักชำแตกรากไวขึ้น ใส่หินเพอร์ไลท์เพื่อช่วยให้อุ้มน้ำและให้ต้นมีโอกาสรอดเพิ่มมากขึ้น(ไม่ให้รากแห้ง,ขาดน้ำตาย) สามารถใช้ “ไฟสำหรับปลูกต้นไม้” เพื่อช่วยเพิ่มโอกาสการแตกรากของ กิ่งที่เราปักชำ สามารถตัดกิ่งให้สั้นลง เพื่อเพิ่มโอกาสแตกรากได้มากขึ้น เพราะอาหารและน้ำจะขึ้นไปเลี้ยงต้นได้เร็วขึ้น - วิธีการเสียบตาหรือฝากตา นำต้นพืชกระท่อมขี้หมูมาทำการเสียบยอด ติดตา ทาบกิ่ง ด้วยพันธุ์พืชกระท่อมที่นิยมบริโภค พบว่าเป็นวิธีการที่รวดเร็ว มีคุณภาพมากที่สุด และสามารถขนส่งได้รวดเร็วที่สุด สำหรับการเสียบยอด การทาบกิ่งที่นิยมกันโดยทั่วไปในขณะนี้ นอกจากเจริญตอบโตช้ากว่าการเสียบตาแล้วจะโดดแสงแดดไม่ได้ เพราะยอดจะเหี่ยวแห้งตายได้ง่าย รวมทั้งการขนส่งก็ยากลำบาก เพราะเสี่ยงที่ยอดจะหักได้ง่าย อัตราการรอดประมาณ 70-80 เปอร์เซ็นต์ ส่วนอีกวิธีการหนึ่งคือ วิธีการติดตา เป็นวิธีการคล้ายกับการ "เสียบตา หรือฝากตา" ของตน แต่ขั้นตอนการทำอยากกว่ามาก โดยเฉพาะการแกะเปลือกต้นตอให้มีขนาดพอดีกับกิ่งตาที่จะนำไปทาบและต้องพันพลาสติกหรือเทปกาวจนแน่นไม่ให้น้ำเข้าไปได้ หากน้ำเข้าไปจะทำให้ตาเน่าเสีย และตายในที่สุด ในขณะที่วิธีการการเพาะต้นพืชกระท่อมจากเมล็ด แม้จะได้ต้นพืชกระท่อมครั้งละมาก ๆ แต่มีข้อเสียหลายประการ เช่น โตช้า ต้นอ่อนแอ แม้เจริญเติบโตจนมีใบเต็มต้นแต่ยังบริโภคไม่ได้ เพราะใบจะอ่อน เมือก เหม็นเขียวและรสขมมาก ไม่นิยมนำมาบริโภค รอจนกว่าต้นจะแก่มีอายุเกิน 3 ปี ใบจึงจะเก็บมาบริโภคหรือจำหน่ายได้ ที่สำคัญวิธีการเพาะเมล็ดเสี่ยงต่อการกลายพันธุ์ แต่การเสียบตา ฝากตา รอด 100 เปอร์เซ็นต์แน่นอน ยกเว้นตาที่นำไปเสียบเป็นตาแห้ง ตาที่ตายแล้วเท่านั้นอาจเสียหายขณะขนส่ง อย่างไรก็ตาม ต้นไหนที่ไม่แตกยอดรับเคลมเปลี่ยนใหม่ให้ทุกต้น สามารถดูภาพประกอบได้ที่ https://www.naewna.com/likesara/601793