ศัตรูพืช เป็นศัตรูของต้นไม้โดยตรง ทั้งยังขัดขวางความเจริญเติบโตของต้นไม้ทุกชนิดอีกด้วย ศัตรูพืชแบ่งออกเป็น 2 พวก คือ

1. แมลง ได้แก่ พวกแมลงที่ใช้ปากดูด และปากกัด

แมลงจำพวกปากดูด แมลงพวกนี้จะทำอันตรายต่อพืช โดยใช้ปากเจาะเข้าไปในใบ ลำต้น ผล หัว แล้วดูดเอาอาหารออกมาจากแผลที่มันเจาะ เช่น เพลี้ยต่างๆ เพลี้ยแป้ง เพลี้ยจักจั่น เพลี้ยอ่อน เพลี้ยหอย และแมงมุมแดง ในการกำจัดแมลงพวกนี้ ต้องใช้ยาฉีดชนิดถูกตัวแล้วตาย

แมลงจำพวกปากกัด แมลงพวกนี้ ทำลายพืชโดยใช้ปากเคี้ยวกัดกินใบ กินดอก และส่วนต่างๆ ของพืช เช่น แมลงเต่าทอง ด้วงปีกแข็ง หนอนผีเสื้อ การกำจัดแมลงพวกนี้ ใช้ยาฉีดพ่นไว้ตามต้นตามใบของพืช เมื่อแมลงกินใบหรือส่วนต่างๆ นี้เข้าไป ก็จะทำให้แมลงตาย

2. โรคของพืช เป็นศัตรูของพืชอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดจากเชื้อรา แบคทีเรีย และเชื้อไวรัสต่างๆ

ชนิดของยากำจัดแมลงศัตรูพืช ยากำจัดแมลงศัตรูพืชชนิดต่างๆ เหล่านี้ ผู้ผลิตจะทำมาในรูปแบบน้ำมันละลายน้ำได้ แบบยาละลายได้ในน้ำนี้ มีเปอร์เซ็นต์ของตัวยาสูง เมื่อจะนำมาใช้ต้องผสมกับน้ำตามส่วนที่ได้แจ้งไว้ นอกจากจะมีแบบละลายได้ในน้ำแล้ว ก็ยังมีแบบผงแบบนี้ ไม่ละลายน้ำ เมื่อจะใช้ก็ใช้พ่น ยากำจัดแมลงมีด้วยกันหลายชนิด แต่ถ้าแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ ตามลักษณะการฆ่าแมลงแล้ว ก็แบ่งออกเป็น 3 พวกคือ

1. ชนิดแมลงกินเข้าไปแล้วตาย ยากำจัดแมลงชนิดนี้ ใช้กำจัดแมลงที่กัดกินใบ ตา กิ่ง ผล ตา ดอก และลำต้น

2. ชนิดถูกตัวแมลงแล้วตาย ยากำจัดแมลงชนิดนี้ ใช้กำจัดพวกเพลี้ยต่างๆ

3. ชนิดได้กลิ่นแล้วตาย ยากำจัดแมลงชนิดนี้ ไม่ค่อยนิยมใช้ เพราะเป็นอันตรายแก่ผู้ใช้ และราคาสูงมาก

การฉีดยาหรือพ่นยากำจัดแมลง ยากำจัดแมลงบางชนิดเป็นยามีพิษ ดังนั้น การฉีดยากำจัดแมลงศัตรูพืช จะต้องทำด้วยความระมัดระวัง อย่าประมาท เพราะอาจจะเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ ถึงแม้จะไม่ตาย แต่มันจะเข้าไปสะสมในร่างกายของเรา เข้าไปทำลายระบบประสาทส่วนต่างๆ ได้

การพ่นยากำจัดแมลง ต้องปฏิบัติตามนี้

1.พิจาณาโรคพืชก่อนใช้ยา ก่อนจะใช้ยากำจัดแมลงศัตรูพืช จะต้องพิจารณาดูก่อนว่า พืชนั้นเป็นโรค หรือถูกแมลงทำลาย ถ้าถูกแมลงทำลาย ก็ต้องทราบเสียก่อนว่า แมลงที่ทำลายพืชนั้น เป็นเพลี้ยชนิดดูดน้ำเลี้ยงจากใบ ตากิ่ง ตาดอก และลำต้น หรือไม่ หรือเป็นแมลงชนิดกัดกินใบ ตากิ่ง ตาดอก หัว หรือลำต้น เมื่อทราบแล้ว จึงหายากำจัดศัตรูพืชตามชนิดของศัตรูนั้นๆ อย่างถูกต้อง

2.ศึกษาวิธีใช้จากฉลากที่ปิดไว้ข้างขวด เมื่อได้ยากำจัดแมลงศัตรูพืชตามความต้องการแล้ว ควรอ่านวิธีใช้จากฉลากที่ปิดไว้ข้างขวดว่า เป็นชนิดน้ำมันละลายน้ำ หรือชนิดผงละลายน้ำ และใช้ส่วนผสมอย่างไร ตวงตามส่วนที่ได้แนะนำ การผสมด้วยน้ำ ควรผสมแต่น้อยก่อน คนให้เข้ากันด้วยไม้ ห้ามใช้มือเป็นอันขาด แล้วเติมน้ำตามอัตราส่วนที่ต้องการ แล้วจึงใส่ในเครื่องฉีดยา

3.ก่อนฉีดยา ควรใช้ผ้าปิดจมูก เพื่อป้องกันยาไม่ให้เข้าไปในร่างกาย ในขณะฉีด ควรหันหัวฉีดไปตามลม อย่าฉีดทวนลมเป็นอันขาด

4.เวลาฉีดยากำจัดศัตรูพืช ควรเป็นตอนเช้า หรือตอนเย็นใกล้ค่ำ ไม่ควรฉีดในขณะที่มีแสงแดดจัด หรืออากาศร้อนจัด เพราะจะทำให้ยาระเหยเร็ว หรือฉีดก่อนที่ฝนจะตก จะทำให้ฝนชะน้ำยาไปหมด

5.ในขณะฉีดยา ต้องปฏิบัติตามนี้ ไม่ควรสูบบุหรี่ หรือรับประทานอาหาร เมื่อเลิกฉีดแล้ว ต้องล้างมือ และส่วนต่างๆ ของร่างกายให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำมากๆ น้ำยาและเครื่องมือที่ใช้ก็ต้องล้างให้สะอาด แล้วเก็บไว้ให้เรียบร้อยและปลอดภัย เมื่อจะทำการฉีดยา อย่านำเด็ก สัตว์เลี้ยง อาหาร
เครื่องดื่ม เข้าใกล้บริเวณที่ฉีดยา เพราะจะทำให้เกิดอันตราย

6.เมื่อเสร็จจากการฉีดยา ต้องปฏิบัติตามนี้ ต้องรีบเปลี่ยนเสื้อผ้า อาบน้ำ ฟอกสบู่หลายๆ ครั้งให้สะอาด เสื้อผ้าที่ใช้แล้ว ก็ต้องฟอกให้สะอาด และตากให้แห้ง อย่าเอาเสื้อผ้าเก่าที่ยังไม่ได้ซักมาใช้อีก เพราะจะเป็นที่สะสมยา เป็นอันตรายแก่ผู้ใช้ได้ และไม่ควรเข้าไปที่บริเวณฉีดยาใหม่ ต้องให้หมดกลิ่นเสียก่อน จึงเข้าไปได้